نیر حضرتی گجلار - Urmia University
جلال جلیلیان - Urmia University
علیرضا پیرزاد - Urmia University

به منظور بررسی تاثیر کودهای بیولوژیک (ریزوبیوم و مایکوریزا) بر عملکرد و خصوصیات کیفی لوبیا چیتی در شرایط کم آبیاری، آزمایشی در سال زراعی ۱۳۹۵ به صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل رژیم آبیاری با دو سطح (آبیاری کامل و کم آبیاری) به عنوان کرت اصلی و کرت های فرعی شامل کود بیولوژیک با شش سطح )شاهد (C)، ریزوبیوم (R. phaseoli)، قارچ های گونه Rhizophagus intraradices (I)، Funneliformis mosseae (M)، تلفیقی ۱ (R. intraradices و ریزوبیوم-T۱)، تلفیقی ۲ (F. mosseae و ریزوبیوم-T۲ ) بودند. تیمار کودی F. mosseae بیشترین تاثیر را در افزایش وزن هزار دانه در شرایط کم آبیاری داشت. گیاهان تحت تیمار کودی R. intraradices افزایش ۲۸ درصدی عملکرد دانه نسبت به شاهد را داشتند. بیشترین مقدار پروتئین دانه (۱۹/۸۶ درصد) در تیمار کودی ریزوبیوم در شرایط آبیاری کامل و کمترین میزان آن(۱۳/۷۷ درصد) از گیاهان شاهد در شرایط کم آبیاری حاصل شد. بالاترین میزان پروتئین خام (۲۱/۴۵ درصد) و ماده خشک قابل هضم (۷۱/۱۵ درصد) بقایا در گیاهان تیمار شده با R. intraradices در شرایط کم آبیاری به دست آمد و کمترین میزان آنها (۱۶/۷۲ و ۵۸/۹۴ درصد) از تیمار شاهد و به ترتیب در شرایط آبیاری کامل و کم آبیاری به دست آمد. گیاهان تحت تیمار کودی F. mosseae در شرایط کم آبیاری بیشترین میزان پرولین و کلروفیل کل را داشتند. به طورکلی، گونه های قارچ F. mosseae و R. intraradices در شرایط کم آبیاری منجر به بهبود خصوصیات مهم کمی و کیفی لوبیا چیتی شدند که قابل توصیه برای استفاده در کشت لوبیا چیتی هستند.

Biological fertilizer, Digestible dry matter, Dual inoculation, Proline, Protein, پروتئین, پرولین, تلقیح مضاعف, کود زیستی, ماده خشک قابل هضم