فاطمه دیلم کتولی - Islamic Azad University, Chaloos, Iran.
الهام فغانی - Agronomy Department, Cotton Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Gorgan, Iran.
حسین عجم نوروزی - Islamic Azad University, Gorgan, Iran.

شوری از مهم ترین فاکتورهای غیر زیستی محدود کننده رشد و عملکرد گیاهان محسوب می شود. این پژوهش با هدف ارزیابی اثر همزیستی مایکوریزا بر مکانیسم های فیزیولوژیکی گوجه فرنگی در پاسخ به تنش شوری انجام شد. سه رقم گوجه فرنگی در دو سطح حضور و عدم حضور قارچ مایکوریزا و در سه سطح تیمار شوری (آب غیر شور (شاهد)، تنش ملایم (چهار دسی زیمنس بر مترمربع) و تنش شدید (هفت دسی زیمنس بر مترمربع) به صورت فاکتوریل، در قالب بلوک کامل تصادفی در حوضچه های لایسیمتری در گلخانه کشت شدند. به منظور مطالعه صفات فیزیولوژیکی و درصد همزیستی در ابتدای گل دهی نمونه گیری صورت گرفت. ضمن اینکه پس از رسیدگی فیزیولوژیکی، عملکرد تعیین شد. نتایج نشان داد همزیستی با مایکوریزا بر بیوماس گوجه فرنگی در تیمار آبیاری با آب غیر شور، افزایش معنی دار داشت. درصد کلونیزاسیون ریشه ها در شوری شدید، افزایش معنی دار یافت. در رقم (Primo Rio) همزیست با قارچ، بیشترین سطح برگ، سطح ریشه و حجم ریشه مشاهده شد که از نظر آماری معنی دار بودند. میزان آنتوسیانین و فلاونوئید در تیمار شوری شدید بدون مایکوریزا افزایش معنی داری داشتند که حاکی از تاثیر مثبت تنش شوری در افزایش غلظت آنها بوده است. به طورکلی می توان نتیجه گرفت که همزیستی مایکوریزایی با تاثیر مثبت بر سطح برگ به عنوان منبع فتوسنتز کننده و با توسعه سطح ریشه و حجم ریشه، با افزایش میزان جذب نقش به سزایی در تعدیل تنش شوری خواهد داشت. در نهایت Grande op  و Primo Rio به ترتیب رقم حساس و متحمل برای مزارع شور شناخته می شود.  

Antioxidant, Salinity, Solanum lycopersicum, Mycorrhiza symbiosis, آنتی اکسیدان, شوری, گوجه فرنگی, همزیستی مایکوریزا