بررسی غلظت سدیم و نسبت پتاسیم به سدیم به عنوان ملاک تحمل به شوری در گندم و جو

بیشتر تحقیقات در زمینه اصلاح گندم و جو برای تحمل به شوری عمدتا بر غلظت سدیم بافت­ها تاکید دارد، اما برخی اهمیت غلظت سدیم را به عنوان معیار تحمل به شوری مورد سوال قرار داده­اند. به منظور بررسی غلظت سدیم و نسبت پتاسیم به سدیم به عنوان ملاک تحمل به شوری، سه رقم گندم نان متفاوت از لحاظ تحمل به شوری و یک رقم جو در آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار ارزیابی شدند. زمانی که برگ چهارم به حداکثر سطح خود رسید، سه سطح شوری صفر، ۷۵ و ۱۵۰ میلی­مولار کلرید سدیم به عنوان تیمار شوری اعمال شد. شوری موجب کاهش وزن خشک ریشه، پتاسیم ریشه، پتاسیم اندام هوایی و نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی شد و غلظت سدیم ریشه و اندام هوایی را افزایش داد. سدیم اندام هوایی تحت تیمار شوری در جو و رقم متحمل گندم (ارگ) بیشتر از تجن و بهاران بود و در این آزمایش، ارتباطی بین غلظت سدیم گیاه و تحمل به شوری در رقم­های مختلف ملاحظه نشد. نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی بیشترین پاسخ را به شوری از خود نشان داد اما اختلافی بین رقم­های تحت تنش شوری از این نظر وجود نداشت. با توجه به اثرات شوری بر رشد ریشه، به نظر می­رسد عامل عمده کاهش وزن خشک ریشه همه رقم­ها اثرات اسمزی املاح است. نتایج این آزمایش نشان داد که همیشه غلظت پایین سدیم نمی­تواند موجب تحمل به شوری شود و به نظر می­رسد اصلاح به منظور تحمل به شوری نیاز به انتخاب به منظور غلظت پایین سدیم و دیگر واکنش­های فیزیولوژیک که به احتمال زیاد مرتبط با تحمل بافت­ها­ست دارد

Keywords:

Salt stress , Tissue tolerance , Osmotic effects , Physiological reactions , تنش شوری , تحمل بافت ها , اثرات اسمزی , واکنش های فیزیولوژیک