پاسخ رشد و عملکرد نخود فرنگی(Pisum sativum) به اثر بقایای کودهای آلی و اوره در کشت قبلی

استفاده از کودهای دامی در کشت آلی و تداوم معدنی شدن نیتروژن این کودها، بررسی اثرات باقی مانده نیتروژن را در کشت بعدی ضروری می­سازد. بر این اساس، اثرات باقی مانده ترکیبات کود گاوی و اوره مصرفی کشت قبلی (سیاهدانه) بر رشد، عملکرد نخود فرنگی به‎صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی در دانشگاه شهرکرد مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای کودی در کشت سیاهدانه (سال زراعی ۹۱ - ۹۰) شامل کود گاوی، کود شیمیایی اوره، سه نسبت کود گاوی: اوره تقسیطی (۲:۱؛ ۱:۱؛ ۱:۲) و سه نسبت کود گاوی: اوره غیرتقسیطی (۲:۱؛ ۱:۱؛ ۱:۲) و هم چنین عدم مصرف کود (شاهد) بودند. کشت نخودفرنگی بدون اضافه کردن کود (دامی یا شیمیایی) در سال زراعی ۹۲ - ۹۱ انجام شد. نتایج نشان داد ماده خشک در مرحله گل دهی، غلظت نیتروژن و فسفر گیاه، ارتفاع بوته، اجزای عملکرد، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک نخود فرنگی تحت بقایای کود اوره جداگانه اختلاف معنی­داری با بقایای تیمار شاهد نداشت. عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه تحت تیمار بقایای کودی گاوی و بقایای تلفیقی بیشتر از بقایای کود اوره بود. بیشترین عملکرد دانه (۴۰۰۰ کیلوگرم در هکتار) به تیمار بقایای کود گاوی: کود اوره (۲:۱) غیرتقسیطی اختصاص داشت و این تیمار باعث شد عملکرد دانه نسبت به تیمار بقایای کود اوره، جداگانه ۵/۱ برابر افزایش یابد. بیشترین عملکرد بیولوژیک (۸۳۲۵ کیلوگرم در هکتار) نیز در تیمار بقایای کود گاوی جداگانه به دست آمد که از لحاظ آماری با تیمارهای تلفیقی (۱:۲) اختلاف آماری نداشت. به طورکلی اگرچه بقایای کود اوره بر تولید گیاه نخود فرنگی تاثیری نداشت ولی تولید این محصول با استفاده از بقایای کود گاوی در حذف هزینه کوددهی و جلوگیری از آلودگی زیست محیطی موثر است.

Keywords:

Contamination , Integrated fertilizer , Residual of nitrogen , Urea fertilizer , آلودگی , بقایای نیتروژن , کود اوره , کود تلفیقی