اثر تنش شوری بر عملکرد دانه و روغن، میزان کلروفیل و پرولین در سه توده محلی کرچک (Ricinus communis L.) در شرایط کنترل شده

این آزمایش در سال ۱۳۹۱ به منظور بررسی اثر تنش شوری بر درصد و عملکرد روغن، عملکرد دانه و برخی شاخص های فیزیولوژیکی سه توده گیاه کرچک (Ricinus communis L. ) در دانشگاه شهرکرد به اجرا در آمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح شوری با استفاده از کلرید سدیم (۲/۱ (شاهد)، ۲، ۶/۲، ۸/۳ و ۸/۴ دسی زیمنس بر متر عصاره اشباع خاک) به عنوان فاکتور اول و سه توده محلی کرچک (شیراز، کرمان و ارومیه) به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن، میزان کلروفیل کل، aو b و هم چنین میزان پرولین اندازه گیری شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، اثر شوری بر عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن، پرولین، کلروفیل a و b در سطح احتمال یک درصد و بر میزان کلروفیل کل در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. توده ها از نظر میزان پرولین، کلروفیل a،b و کلروفیل کل تفاوت معنی داری در سطح احتمال یک درصد نشان دادند. مقایسه میانگین ها نشان داد که توده ارومیه و کرمان بدون تفاوت معنی دار پرولین بیشتری در مقایسه با توده شیراز دارا بودند. به طور کلی با افزایش سطوح شوری، میزان پرولین افزایش، ولی میزان کلروفیل a، b و کل کاهش یافت. در سطوح پایین شوری بیشترین عملکرد دانه و روغن مربوط به توده شیراز بود ولی با افزایش شوری، این توده بیشتر تحت تاثیر منفی قرار گرفت و عملکرد دانه و روغن آن از دو توده دیگر کمتر شد. اگر چه در این زمینه مطالعه بیشتری نیاز است ولی به نظر می رسد که برای شرایط غیر شور توده شیراز، ولی برای مناطق با آب و یا خاک شور، توده کرمان قابل توصیه می باشند.

Keywords:

Salinity , Oil , Castor bean , Chlorophyll , Proline. , شوری , روغن , کرچک , کلروفیل , پرولین