سید احمد کلانتر احمدی - Safiabad Agricultural Research Center of Dezful, Iran.
جهانفر دانشیان - Seed and Plant Improvement Institute, Iran.
حوریه توکلی حسنکلو - University of Mohaghegh Ardabili, Iran.
نصیبه توکلی حسنکلو - University of Mohaghegh Ardabili, Iran.

به منظور بررسی تاثیر آرایش کاشت و تراکم بوته بر عملکرد ژنوتیپهای سویا، آزمایشی در سال ۱۳۹۰ در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول طراحی و اجرا شد. آزمایش به صورت استریپ پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمار آرایش کاشت در سه سطح (یک ردیف روی پشته ۶۰ سانتی متری، دو ردیف روی پشته ۷۵ سانتی متری و دو ردیف روی پشته ۹۰ سانتی متری) به عنوان عامل عمودی و تیمارهای تراکم بوته (۳۰، ۴۰ و ۵۰ بوته در مترمربع) و ژنوتیپ (۵۰۴، L۱۴ و DPX) به صورت فاکتوریل نیز به عنوان عامل افقی در نظرگرفته شدند. مقایسه میانگینهای مربوط به اثر متقابل آرایش کاشت × تراکم نشان داد که بیشترین تعداد غلاف در بوته (۸۵/۵۲) به آرایش کاشت یک ردیف روی پشته ۶۰ سانتی متری با تراکم ۴۰ بوته در مترمربع اختصاص یافت. کمترین تعداد غلاف در بوته (۳۵/۲۸) نیز به آرایش کاشت دو ردیف روی پشته ۹۰ سانتی متر و تراکم ۵۰ بوته در مترمربع اختصاص یافت. واکنش ژنوتیپها نسبت به تراکم بوته متفاوت بود. بالاترین عملکرد دانه (۱۱/۴۹۳۶ کیلوگرم در هکتار) در ژنوتیپ DPX و با تراکم ۵۰ بوته در مترمربع به دست آمد. کمترین عملکرد دانه (۴۶/۳۷۵۲ کیلوگرم در هکتار) به ژنوتیپ L۱۴ و تراکم ۳۰ بوته در مترمربع اختصاص یافت. یافتههای حاصل از آزمایش نشان می­دهد که آرایش کاشت یک ردیف روی پشته ۶۰ با تراکم ۵۰ بوته در مترمربع و ژنوتیپهای DPX و ۵۰۴ مناسب منطقه می باشند.

Soybean, Row Distance, Planting Pattern, Cultivar and Oil, سویا, فاصله ردیف, الگوی کاشت, رقم, روغن