جواد حمزه ئی - Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
مجید بابائی - Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

مایکوریزا می­تواند در مدیریت تلفیقی خاک در جهت دست­یابی به سیستم­های کشاورزی پایدار کم­هزینه مورد استفاده قرار گیرد. از این رو، اثر عدم کاربرد (M۱) و کاربرد مایکوریزا (M۲) بر کاهش مصرف کود فسفر، رشد و عملکرد ذرت تحت سطوح مختلف کود شیمیایی فسفر (P۱: صفر، P۲: ۲۰، P۳: ۴۰، P۴: ۶۰، P۵: ۸۰ و :P۶ ۱۰۰ درصد توصیه شده) به­صورت آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بررسی شد. اثر فسفر بر تمامی صفات معنی­دار شد. اثر مایکوریزا نیز بر کلیه صفات به جز طول بلال معنی­دار گردید. بیشترین تعداد دانه در ردیف (۶۷/۲۸) و بیشترین مقدار ارتفاع بوته (۲۱۵ سانتی­متر) به­ترتیب از تیمارهای  P۶و P۵ و کمترین مقدار آنها (به­ترتیب با ۶۸/۲۰ و ۴۵/۲۱ درصد کاهش نسبت به حداکثر) از تیمار P۱ حاصل شد. برهمکنش M × P نیز برLAI ، CGR، طول بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، وزن صد دانه، عملکرد دانه و بیولوژیک معنی­دار بود. بیشترین مقدار LAI، CGR، طول بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، وزن صد دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به تیمار M۲P۳ و کمترین میزان این ویژگی­ها به تیمار شاهد (M۱P۱) تعلق گرفت. بنابراین، تیمار M۲P۳ ممکن است برای افزایش عملکرد دانه ذرت قابل توصیه باشد.

Bio-fertilizer, Crop growth rate, Grain per year, Maize, Mycorrhiza, دانه در بلال, ذرت, سرعت رشد محصول, کود زیستی, مایکوریزا