بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد قابل فروش و ویژگی های سوخ جمعیت پیاز گزینش شده از توده بهبهان

به منظور تعیین مناسب­ترین تاریخ ­کاشت بذر در خزانه و تراکم بوته در مزرعه برای پیاز اصلاح شده بهبهان یک آزمایش فاکتوریل در کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشارزی بهبهان به مدت دو سال زراعی (۹۲ - ۱۳۹۰) اجرا شد. فاکتور اصلی شامل چهار تاریخ کاشت بذر در خزانه از ۱۵ شهریور تا ۲۹ مهر ماه با فاصله ۱۵ روز بود و تلفیق فاکتوریل فواصل بین ردیف (۲۰، ۳۰ و ۴۰ سانتی­متر) و فواصل بوته­ها روی ردیف (۵، ۵/۷ و ۱۰ سانتی­متر) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. برخی از صفات مورد بررسی شامل عملکرد قابل فروش، متوسط وزن و قطر سوخ، درصد کل مواد جامد محلول و درصد ماده خشک سوخ بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تاریخ کاشت، فاصله بین ردیف و فاصله بوته­ها روی ردیف بر عملکرد قابل فروش سوخ در سطح ۱% معنی­دار بود. حداکثر عملکرد قابل فروش (۴۲۴۶۰ کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت ۳۰ شهریور تولید شد و با به تاخیر افتادن تاریخ کاشت از ۳۰ شهریور، این صفت در سطح ۱% کاهش یافت. عملکرد قابل فروش فاصله ردیف ۲۰ سانتی­متر (۷۸/۴۳ تن در هکتار) بر دو فاصله ۳۰ و۴۰ سانتی متر (به­ترتیب ۹۷/۳۴ و ۵۷/۲۸ تن در هکتار) و فاصله بین بوته ۵ سانتی­متر (۴۰۸۰۰ کیلوگرم در هکتار) نسبت به فواصل بین بوته ۵/۷ و ۱۰ سانتی­متر (به ترتیب ۳۵۴۰۰ و ۳۱۳۱۰ کیلوگرم در هکتار) در سطح ۱% برتری داشتند. کاهش تراکم بوته سبب افزایش متوسط وزن و قطر سوخ و متوسط قطر گردن گردید. براساس نتایج این پژوهش، برای پیاز اصلاح شده بهبهان، کاشت بذر در خزانه در تاریخ ۳۰ شهریور و نشاءکاری با تراکم ۱۰۰ بوته در مترمربع و با فواصل ۵ ×۲۰ سانتی­متر با عملکرد قابل فروش ۶۰۲۴۰ کیلوگرم در هکتار در شرایط اقلیمی بهبهان توصیه می­شود.

Keywords:

Seed , Onion , Nursery , Row spacing , Plant spacing , بذر , پیاز , خزانه , فاصله بین ردیف , فاصله بین بوته