ارزیابی شاخص های کارآیی نیتروژن در تناوب های دوگانه گندم در ایلام

به منظور تعیین مناسب ترین تناوب دوگانه و میزان نیتروژن از نظر شاخص های کارآیی نیتروژن در سال زراعی ۹۲ - ۱۳۹۱ در ایلام آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در ۴ تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی در ۶ سطح شامل گیاهان (پرکو، بوکو، شبدر برسیم، تربچه روغنی و ترکیب سه گیاه رامتیل، فاسلیا، شبدر برسیم) و آیش و فاکتور فرعی کود نیتروژن در چهار سطح (صفر، توصیه کودی، ۵۰% کمتر و ۵۰% بیشتر از توصیه کودی) در نظر گرفته شد. بیشترین و کمترین عملکرد اقتصادی به ترتیب به تناوب پرکو - گندم و تناوب آیش: گندم تعلق داشت. نتایج آزمایش نشان داد که تناوب زراعی و کود نیتروژن دار و اثر متقابل آنها تاثیر معنی داری بر کارآیی جذب، بهره وری و مصرف نیتروژن داشت. بیشترین و کمترین کارآیی مصرف نیتروژن به ترتیب در تناوب تربچه روغنی - گندم (۶۳/۲۴ کیلوگرم بر کیلوگرم) و تناوب آیش - گندم (۹۲/۱۰ کیلوگرم بر کیلوگرم) مشاهده شد، بالا بودن کارآیی مصرف نیتروژن در تناوب تربچه روغنی - گندم ناشی از کارآیی بهره وری بالای نیتروژن در این تناوب بود. بیشترین و کمترین کارآیی بهره وری نیتروژن به ترتیب در تناوب تربچه روغنی - گندم (۵۶/۲۵ کیلوگرم بر کیلوگرم) و آیش - گندم (۰۹/۱۵ کیلوگرم بر کیلوگرم) مشاهده گردید. تناوب پرکو - گندم با مصرف نیتروژن در حد توصیه کودی برای گندم به علت عملکرد اقتصادی و کارآیی مصرف و جذب نیتروژن بالا، مناسب تر از سایر تناوب ها ارزیابی شد.

Keywords:

Nitrogen uptake efficiency , Nitrogen use efficiency , Nitrogen utilization efficiency , Rotation , Wheat , تناوب , کارآیی بهره وری نیتروژن , کارآیی جذب نیتروژن , کارآیی مصرف نیتروژن , گندم