حامد منصوری - Dept. of Agron., College of Agric., Ferdowsi Univ. of Mashhad, Mashhad, Iran.
لیلا منصوری - Dept. of Agron., College of Agric., Zanjan Univ., Zanjan, Iran.
خلیل جمشیدی - Dept. of Agron., College of Agric., Zanjan Univ., Zanjan, Iran.
مهدی راستگو - Dept. of Agron., College of Agric., Ferdowsi Univ. of Mashhad, Mashhad, Iran.
روح الله مرادی - Dept. of Agron., College of Agric., Ferdowsi Univ. of Mashhad, Mashhad, Iran.

بهبود کارایی استفاده از منابع یکی از راهکارهای اساسی برای رسیدن به کشاورزی پایدار می باشد. استفاده از سیستم های کشت مخلوط با بهره گیری بهینه از منابع آب، نور و عناصر غذایی یکی از این راهکارها می باشد. به منظور ارزیابی جذب و کارایی مصرف نور در کشت مخلوط افزایشی ذرت و لوبیا، آزمایشی در سال زراعی ۸۹-۱۳۸۸ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل نسبت های مختلف کشت مخلوط افزایشی ذرت و لوبیا (افزایش ۲۰، ۴۰، ۶۰ و ۸۰ درصد تراکم بهینه لوبیا در کشت خالص به تراکم بهینه ذرت) و هم چنین کشت خالص هر دو گونه بود. ماده خشک و سطح برگ هر دو گیاه در طول فصل رشد اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میزان جذب تشعشع توسط سایه انداز مخلوط ذرت- لوبیا در کلیه تیمارهای کشت مخلوط نسبت به کشت خالص ذرت و لوبیا بیشتر بود، زیرا در کشت مخلوط، سطح سایه انداز برای جذب تشعشع افزایش می یابد. نسبت برابری زمین برای جذب فعال فتوسنتزی در تمام تیمارهای کشت مخلوط بیشتر از یک بود که بیانگر سودمندی کشت مخلوط نسبت به تک کشتی از لحاظ جذب تشعشع می باشد. بیشتر بودن کارایی مصرف نور ذرت و لوبیا در سیستم کشت مخلوط در مقایسه با تک کشتی دو گونه نیز بیانگر استفاده بهینه از منبع نوری در کشت مخلوط بود. با توجه به کارایی مصرف نور در بین تیمارهای مختلف کشت مخلوط، کشت افزایشی ۶۰% لوبیا به عنوان بهترین الگوی کشت مخلوط شناخته شد.

Planting pattern, Monoculture, Land equivalent ratio., الگوی کاشت، تک کشتی، نسبت برابری زمین