ناهید خدائیان - Dept. of Agron. and Plant Breed., College of Agric., Isf. Univ. Technol., Isfahan, Iran.
مرتضی زاهدی - Dept. of Agron. and Plant Breed., College of Agric., Isf. Univ. Technol., Isfahan, Iran.

به منظور بررسی تاثیر فاصله ردیف کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین رقم KSC۴۰۳ آزمایشی در سال ۱۳۸۶ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. دو فاصله ردیف (۶۰ و ۷۵ سانتی متر) به عنوان فاکتور اصلی و چهار تراکم بوته (۵۰، ۷۰، ۹۰ و ۱۱۰ هزار بوته در هکتار) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که با کاهش فاصله ردیف کاشت از ۷۵ به ۶۰ سانتی متر، شاخص سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی، وزن تر ۱۰۰ دانه و عملکرد دانه تر به طور معنی دار افزایش یافت؛ ولی ارتفاع گیاهان کاهش یافت. اثر فاصله ردیف کاشت بر تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف و تعداد دانه در بلال معنی دار نبود. با افزایش تراکم بوته ارتفاع گیاه، شاخص سطح برگ و وزن خشک اندام هوایی در مترمربع افزایش یافت. تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد دانه در بلال، وزن تر ۱۰۰ دانه و عملکرد دانه تر در تراکم های ۹۰ و ۱۱۰ نسبت به تراکم های ۵۰ و ۷۰ هزار بوته در هکتار به-طور معنی داری کمتر بود. برهمکنش فاصله ردیف کاشت و تراکم بوته بر شاخص سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی، تعداد دانه در بلال، وزن تر ۱۰۰ دانه و عملکرد دانه تر از نظر آماری معنی دار بود. در کلیه تراکم های کاشت، میزان عملکرد دانه تر در فاصله ردیف ۶۰ سانتی متر نسبت به ۷۵ سانتی متر بیشتر بود. اما تفاوت بین دو فاصله ردیف در تراکم های ۵۰ و ۱۱۰ هزار بوته در هکتار معنی دار نبود. بیشترین عملکرد دانه تر (۳۳۹۴۰ کیلوگرم در هکتار) در فاصله ردیف ۶۰ سانتی متر و تراکم ۷۰ هزار بوته در هکتار و کمترین آن (۲۰۷۵۰ کیلوگرم در هکتار) در تراکم ۱۱۰ هزار و فاصله ردیف ۷۵ سانتی متر به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده از این آزمایش، برای حصول حداکثر عملکرد تر دانه ذرت شیرین در شرایط آب و هوایی اصفهان، فاصله ردیف ۶۰ سانتی متر و تراکم ۷۰ هزار بوته در هکتار پیشنهاد می شود.

Sweet corn, Row spacing, Plant density, Grain yield., ذرت شیرین، فاصله ردیف کاشت، تراکم بوته، عملکرد دانه