محمدعلی نجاتیان - Qazvin Agric. and Natur. Resour. Res. Center, Qazvin, Iran.

یکی از اصلی ترین مشکلات تاکستان های ایران، حساسیت ارقام انگور در برابر سرمازدگی زمستانه می باشد. لذا با توجه به تنوع ژنتیکی زیاد ارقام انگور در موستان های سراسر ایران و با وقوع سرمای شدید در زمستان سال ۱۳۸۶، از این موقعیت به عنوان یک تیمار طبیعی سرمادهی در جهت ارزیابی تحمل به سرما و میزان خسارت وارده بر ۲۱ رقم انگور ایرانی و ۸ رقم انگور اروپایی در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار و هر واحد آزمایش سه بوته استفاده شد. در هر بوته، چهار شاخه یکساله انتخاب شد و تعداد جوانه های سالم و آسیب دیده شمارش گردید. سپس تجزیه آماری و کلاستر انجام گرفت. آمار توصیفی (ضریب تغییرات فنوتیپی صفات) داده های حاصل از ارزیابی ارقام محاسبه گردید. با استفاده از ضریب هم بستگی (r پیرسون)، رابطه دوطرفه بین صفات اندازه گیری شد و صفاتی که انتخاب آنها می تواند باعث افزایش راندمان شود مشخص گردید. نتایج حاکی از قرار گرفتن ارقام در چهار گروه حساس، نیمه متحمل، متحمل و کاملا متحمل می باشد. ارقام بی دانه قرمز، عسگری، فخری، سیاه قزوین، خلیلی و ریش بابا به ترتیب بیشترین تحمل را نشان دادند. بیشتر ارقام اروپایی شامل روبی سیدلس، سوپریور، فیستا، بلک سیدلس، پرلیت، فلیم سیدلس، تامسون سیدلس و ترکمنستان ۴ در گروه های نیمه متحمل تا حساس قرار گرفتند. آستانه تحمل در برابر سرمای زمستانه در ارقام نرمال ۱± ۱۵- و در ارقام برتر متحمل ۱± ۲۰- درجه سلسیوس بود. در بین صفات مورد مطالعه، هم بستگی فنوتیپی معنی دار وجود داشت.

Winter cold , Superior varieties, Tolerance cluster., سرمای زمستانه، ارقام برتر، گروه بندی تحمل