پری طوسی کهل - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
مسعود اصفهانی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت
بابک ربیعی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت
محمد ربیعی - موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت

به منظور بررسی اثر غلظت و زمان محلول پاشی کود نیتروژن مکمل بر شاخص های رشد کلزا (رقم هایولا ۴۰۱) آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی با ۱۶ تیمار و سه تکرار در سال زراعی ۸۸-۱۳۸۷ در موسسه تحقیقات برنج کشور به اجرا گذاشته شد. تیمارهای آزمایشی شامل غلظت نیتروژن در دو سطح (۵ و ۱۰ در هزار) و زمان محلول پاشی در هفت مرحله: ۱) محلول پاشی در مرحله ۶ تا ۸ برگی، ۲) ساقه رفتن، ۳) قبل از گل دهی، ۴) ۶ تا ۸ برگی + ساقه رفتن، ۵) ۶ تا ۸ برگی + قبل از گل دهی، ۶) ساقه رفتن + قبل از گل دهی و ۷) ۶ تا ۸ برگی + ساقه رفتن + قبل از گل دهی بودند که با دو تیمار شاهد (بدون مصرف کود نیتروژن و کوددهی متداول خاکی) مقایسه شدند. نتایج نشان داد که بین تیمارهای محلول پاشی نیتروژن شامل غلظت و زمان محلول پاشی، بین شاهدها و نیز بین شاهدها با تیمارهای محلول پاشی از نظر عملکرد دانه و روغن، سرعت رشد گیاه، شاخص سطح برگ و دوام سطح برگ تفاوت معنی-داری وجود داشت. محلول پاشی با غلظت ۱۰ در هزار در مرحله ساقه رفتن + قبل از گل دهی، بیشترین عملکرد دانه (۷/۴۲۲۱ کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (۱/۱۷۷۱ کیلوگرم در هکتار) را دارا بود. شاخص برداشت روغن در تیمارهای محلول پاشی نسبت به هر دو شاهد ۳/۱۵% بیشتر بود. بیشترین شاخص سطح برگ (به ترتیب ۹/۶ و ۶/۵)، سرعت رشد گیاه (به ترتیب ۲/۱۵ و ۳/۱۴ گرم بر مترمربع در ۱۰ روز- درجه رشد) و دوام سطح برگ (به ترتیب ۱۲۰۴ و ۱۰۲۹ سانتی مترمربع در ۱۰ روز- درجه رشد) نیز در تیمارهای محلول-پاشی ده در هزار در زمان ساقه رفتن + قبل از گل دهی و ۶ تا ۸ برگی+ ساقه رفتن + قبل از گل دهی مشاهده شد. براساس نتایج این آزمایش، به نظر می رسد که محلول پاشی کود نیتروژن مکمل در مراحل انتهایی رشد گیاه (ساقه رفتن و گل دهی) کلزا باعث افزایش شاخص های رشد و کمک به افزایش شاخص برداشت روغن و محصول دانه در این گیاه می شود.

Leaf area index, Oil yield, Management of fertilizer application., شاخص سطح برگ، عملکرد روغن، مدیریت مصرف کود