اسماعیل قربانپور - College of Agron. Sci., Gorgan Agric. and Natur. Rosour. Res., Gorgan, Iran.
فرشید قادری فر - College of Agron. Sci., Gorgan Agric. and Natur. Rosour. Res., Gorgan, Iran.
جاوید قرخلو - College of Agron. Sci., Gorgan Agric. and Natur. Rosour. Res., Gorgan, Iran.

این آزمایش به منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد پنبه در رقابت با تراکم‬های مختلف گاوپنبه انجام گرفت. آزمایش به صورت کرت های خرد شده، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، با سه فاصله ردیف کاشت پنبه (۲۰، ۴۰ و ۸۰ سانتی‬متر) (کرت اصلی) و تراکم‬های صفر (شاهد)، یک، سه، پنج و دوازده بوته گاوپنبه در متر مربع (کرت فرعی) و در سه تکرار در سال زراعی ۱۳۹۰ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. نتایج نشان داد، کلیه خصوصیات رویشی و اجزای عملکرد پنبه در بوته با کاهش فاصله ‬ردیف کاشت گیاه زراعی و افزایش تراکم بوته گاوپنبه در واحد سطح، کاهش یافت. در مقابل، با کاهش فاصله ردیف کاشت پنبه تعداد قوزه در واحد سطح افزایش پیدا کرد. جهت کمی‬سازی واکنش عملکرد وش در مقابل تراکم علف هرز گاوپنبه از مدل هذلولی راست‬گوشه سه پارامتره استفاده شد. بر اساس نتایج معادله، بیشترین عملکرد وش پنبه به میزان ۷۳/۴۹۸۶ کیلوگرم در هکتار، در فاصله ردیف ۴۰ سانتی متری و در شرایط بدون علف هرز حاصل شد. با ورود اولین علف هرز به جامعه گیاه زراعی عملکرد کاهش یافت و میزان افت عملکرد در فواصل ردیف ۲۰، ۴۰ و ۸۰ سانتی‬متری نسبت به شرایط بدون علف هرز به ترتیب، معادل ۵۹/۱۵، ۱۹/۳۴ و ۱۲/۶۶ درصد بود. به طور کلی، کاهش فاصله ردیف کاشت پنبه سبب افزایش توان رقابتی گیاه زراعی در رقابت بر سر منابع مشترک با علف هرز شده و عملکرد پایدارتری در رقابت با تراکمهای مختلف گاوپنبه به دنبال داشت.

Plant density, Rectangular hyperbola model, Ultra narrow row, Yield component, Yield loss., اجزای عملکرد, افت عملکرد, تراکم بوته, فاصله ردیف خیلی کم, معادله هذلولی راست گوشه