محمد مهدی مجیدی - College of Agric., Isf. Univ. Technol., Isfahan, Iran
رسول دهقان کوهستانی - College of Agric., Isf. Univ. Technol., Isfahan, Iran
امین ویسی پور - College of Agric., Isf. Univ. Technol., Isfahan, Iran

یکی از موثرترین روش ها در گزینش ژنوتیپ های مطلوب به منظور بهبود صفات پیچیده ای نظیر عملکرد، بهره گیری از شاخص های انتخاب می باشد. در این پژوهش، به منظور ارزیابی کارایی روش های مختلف انتخاب، تعداد ۲۱ توده محلی و رقم اسپرس در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط رطوبتی عدم تنش و تنش خشکی در سال ۸۹-۱۳۸۸ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این بررسی، شاخص های انتخاب اسمیت- هیزل و پسک- بیکر بر اساس صفات درصد ماده خشک، درصد ساقه، ارتفاع بوته و تعداد ساقه در بوته محاسبه شدند. کارایی انتخاب برای بهبود عملکرد علوفه خشک از طریق انتخاب برای صفات درصد ساقه و تعداد ساقه در بوته بیشترین مقدار بود. بنابراین این صفات می توانند به عنوان معیار انتخاب مناسبی جهت بهبود عملکرد علوفه خشک مد نظر قرار گیرند. در شاخص های اسمیت- هیزل تحت شرایط عدم تنش رطوبتی، ارتفاع بوته و در شرایط تنش رطوبتی، درصد ساقه بیشترین بازده انتخاب را داشتند، اما در شاخص پسک- بیکر تحت هر دو شرایط رطوبتی درصد ماده خشک بیشترین پاسخ به انتخاب را داشت. نتایج نشان داد که شاخص اسمیت- هیزل ۱ بالاترین کارایی انتخاب را دارا بود و می تواند برای انتخاب ژنوتیپ های مناسب در برنامه های اصلاحی اسپرس مورد استفاده قرار گیرد.

Pesek-Baker index, Response to selection, Sainfoin, Smith-Hazel index., اسپرس, پاسخ به انتخاب, شاخص اسمیت- هیزل, شاخص پسک- بیکر