ارزیابی اکوتیپ های مختلف گونه مریم گلی اصفهانی(Bios. Salvia reuterana) در ایران

مریم گلی اصفهانی با نام علمی .Boiss Salvia reuterana متعلق به تیره نعناعیان و دارای پراکنش وسیعی در ایران می باشد. این گیاه دارای خواص دارویی متعددی از جمله ضدباکتریایی، ضدنفخ و آنتی اکسیدان می باشد. به منظور اهلی کردن این گیاه با ارزش، بررسی تنوع مورفولوژیک، در بین هفت منطقه طبیعی (آبسرد و دلی چای از استان تهران، آتشگاه البرز، انجیله و کاسوا از قم و شهمیرزاد و چاشم از استان سمنان) از S. reuterana و نیز یک منطقه (منطقه رودبارک از استان مازندران) از Salvia palaestina با استفاده از ۲۹ صفت مورفولوژیک مورد بررسی قرار گرفت. هم چنین در این آزمایش تنوع در میزان اسانس نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. بیشترین مقدار ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی برای صفات طول شاخه گل آذین، طول و عرض برگ، قطر یقه، طول دندانه کاسه، قطر کاسه گل و طول شاخه های فرعی مشاهده شد که نشانگر تنوع بالا در بین رویشگاههای جمع آوری گیاهان می باشد. برخی از صفات مهم از قبیل ارتفاع گیاه هم بستگی معنی داری با طول محور گل آذین و طول و قطر کاسه گل، و هم چنین بازده اسانس نیز هم بستگی معنی دار مثبتی با ارتفاع گیاه و طول شاخه های فرعی نشان داد. نمودار بدست آمده از تجزیه خوشه ای بر اساس تمام صفات مورد مطالعه، جمعیت های مورد بررسی را در فاصله ۱۲ واحد به چهار گروه تقسیم نمود. هم چنین بازده اسانس پیکره رویشی از ۲/۰ تا ۳۶/۰ متغییر بود. بیشترین درصد اسانس در گیاهان رویشگاه چاشم گزارش گردید. گیاهان رویشگاه چاشم سمنان دارای ارتفاع بلند، طول و عرض برگ بیشتر و طول شاخه های فرعی و هم چنین میزان اسانس بیشتری نسبت به بقیه مناطق بودند.

Keywords:

S. reuterana Boiss , S. palaestina , Morphological treats , Essential oil content , Cluster analyses. , S. reuterana , S. palaestina , صفت مورفولوژیک , بازده اسانس , تجزیه خوشه ای