بررسی تاثیر شوری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ژنوتیپ های تریتیکاله

در یک آزمایش فاکتوریل چهل و یک رقم تریتیکاله و دو رقم گندم (گندم نان رقم کویر و گندم دوروم رقم Dipper ۶ به عنوان ارقام متحمل به شوری) به عنوان فاکتور اول و شش سطح شوری صفر، ۵/۰، ۱، ۵/۱، ۲ و ۵/۲ درصد (معادل صفر، ۸۵، ۱۷۰، ۲۵۵، ۳۴۰ و ۴۲۵ میلی مولار) نمک طعام به عنوان فاکتور دوم اجرا شد. نتایج نشان داد که افزایش سطوح شوری موجب کاهش معنی دار درصد جوانه زنی، تعداد ریشه چه و وزن و طول ساقه چه و ریشه چه شده است. ژنوتیپ های مورد آزمایش اختلاف بسیار معنی داری از لحاظ صفات جوانه زنی مورد مطالعه و در نتیجه تحمل به شوری داشتند. ضمن اینکه اثر متقابل شوری × رقم نیز برای صفات مزبور بسیار معنی دار بود. گندم نان رقم کویر و گندم دوروم رقم Dipper ۶ در مرحله جوانه زنی تحمل کمتری به شوری نسبت به ارقام تریتیکاله داشتند. ژنوتیپ های 'Caracal'، 'Prego'، 'Lasko' و 'Zorro' کمترین درصد کاهش صفات نسبت به تیمار شاهد در سطوح مختلف شوری را داشتند و به عنوان ارقام تریتیکاله متحمل به شوری در شرایط جوانه زنی شناخته شدند. در حالی که ارقام تریتیکاله 'Pollmer'، 'Alamos ۸۳' و 'Magnat' بیشترین درصد کاهش صفات نسبت به تیمار شاهد در سطوح مختلف شوری را داشتند که به عنوان ارقام تریتیکاله حساس به شوری در شرایط جوانه زنی شناخته شدند. به طورکلی، تنش شوری در ژنوتیپ های تریتیکاله از ۱۷۰ میلی مولار نمک طعام تا ۳۴۰ میلی مولار نمک طعام ایجاد شده و کاهش فزاینده ای را در صفات مرتبط با جوانه زنی و رشد گیاهچه با افزایش میزان نمک در پی داشت.

Keywords:

Triticale , Seed germination , Seedling , Salt tolerance , تریتیکاله , جوانه زنی بذر , گیاهچه , تحمل به شوری