نازنین پورسخی - Univ. Technol., Isfahan, Iran.
محمدرضا خواجه پور - Univ. Technol., Isfahan, Iran.

این آزمایش به منظور ارزیابی تاثیر فاصله ردیف کاشت و فاصله بوته در روی ردیف کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان، هیبرید های سان-۳۶، در بهار ۱۳۸۵ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان با آرایش کرت های یکبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاصله ردیف کاشت (۶۰ و ۷۵ سانتی متر) به عنوان فاکتور اصلی و فاصله بوته در روی ردیف کاشت (۱۲، ۱۴، ۱۶ و ۱۸ سانتی متر) به عنوان فاکتور فرعی منظور گردیدند. نتایج نشان داد که با افزایش فاصله ردیف کاشت، تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه افزایش یافت، ولی این افزایش معنی دار نبود. عملکرد دانه هر بوته با افزایش فاصله ردیف کاشت به طور معنی داری افزایش یافت. با افزایش فاصله ردیف کاشت، عملکرد دانه در واحد سطح کاهش یافت که این کاهش معنی-دار بود. درصد روغن نیز با افزایش فاصله ردیف کاشت افزایش پیدا کرد. عملکرد روغن در واحد سطح نیز با افزایش فاصله ردیف کاشت کاهش یافت. تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه و عملکرد دانه هر بوته با کاهش فاصله بوته از ۱۸ به ۱۲ سانتی متر به طور معنی داری کاهش یافت. درصد روغن نیز با کاهش فاصله بوته از ۱۸ به ۱۲ سانتی متر کاهش یافت. با کاهش فاصله بوته از ۱۸ به ۱۲ سانتی متر، عملکرد دانه در واحد سطح به طور معنی داری کاهش یافت. عملکرد روغن در واحد سطح نیز با کاهش فاصله بوته از ۱۸ به ۱۲ سانتی متر کاهش یافت. براساس نتایج این مطالعه، ترکیب فاصله ردیف کاشت ۶۰ سانتی متر و فاصله بوته در روی ردیف کاشت ۱۴ سانتی متر (تراکم ۹/۱۱ بوته در مترمربع) ممکن است برای دستیابی به حداکثر عملکرد آفتابگردان، هیبرید های سان-۳۶ (۵۰۴۷ کیلوگرم در هکتار) در شرایط مشابه با مطالعه حاضر مناسب باشد.

Sunflower, Row spacing, Plant distance, Yield components, Seed yield., آفتابگردان، فاصله ردیف، فاصله بوته، اجزای عملکرد، عملکرد دانه