اثر شوری آب آبیاری بر عملکرد و کارآیی مصرف آب سه رقم پنبه (Gossypium hirsutum L.)

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف شوری بر عملکرد سه رقم پنبه، آزمایشی به مدت دو سال (۸۸-۱۳۸۷) به صورت کرت های یک-بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی رودشت اصفهان اجرا شد. برای تهیه سطوح شوری مورد نظر، از مخلوط آب چاه، آب رودخانه زاینده رود و آب زه کش استفاده گردید. کرت های اصلی شامل سطوح شوری (۴، ۷، ۱۰ و ۱۳ دسی زیمنس بر متر) و کرت های فرعی شامل سه رقم پنبه (B۵۵۷، تابلادیلا و دلتاپاین ۱۶به عنوان شاهد) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری، عملکرد هر سه رقم پنبه کاهش یافت. بیشترین مقدار عملکرد (۴۶۰۲ کیلوگرم وش در هکتار) مربوط به رقم دلتاپاین ۱۶ بود که در شوری ۴ دسی زیمنس بر متر به دست آمد. با افزایش سطح شوری از ۴ به ۷، ۱۰ و ۱۳ دسی زیمنس بر متر، درصد کاهش شاخص بهره وری آب آبیاری ارقام تابلادیلا، دلتاپاین ۱۶ و B۵۵۷ به ترتیب برابر بود با (۵/۲۵، ۷/۶۳ و ۱۷۵)، (۶/۲۲، ۵۸ و ۱۸۹) و (۲۶، ۵/۶۵ و ۱۹۶). در همه سطوح شوری، شاخص بهره وری آب آبیاری در رقم تابلادیلا بیشترین مقدار را داشت (۴۲۴/۰، ۳۳۸/۰، ۲۵۹/۰ و ۱۵۴/۰ کیلوگرم بر مترمکعب به ترتیب در سطوح شوری ۴، ۷، ۱۰ و ۱۳ دسی زیمنس بر متر). به طورکلی، نتایج این پژوهش نشان داد که در سطوح شوری ۴ و ۷ دسی زیمنس بر متر، رقم دلتاپاین ۱۶، به دلیل عملکرد بیشتر، قابل توصیه است. اما در شوری۱۰ دسی زیمنس بر متر، رقم تابلادیلا به طور معنی داری عملکرد بیشتری نسبت به دو رقم دیگر داشت. از نقطه نظر مقاومت به شوری، رقم B۵۵۷ قابلیت رقابت با ارقام تابلادیلا و دلتاپاین ۱۶ را نداشت.

Keywords:

Salinity stress , Cotton , Rudasht. , تنش شوری , پنبه , رودشت