ضریب همسنگ سواری اتوبوس ها برای رژیم اشباع و فوق اشباع در تقاطع های چراغ دار

ازآنجا که ظرفیت راه ها معمولا برحسب خودروی سواری بیان می­شود، بایستی جریان ترافیکی مختلط شامل انواع وسیله نقلیه به جریان همگن (بر حسب خودروی سواری) تبدیل گردد و این کار با استفاده از ضرایب همسنگ سواری امکان­پذیر هست. مروری بر مطالعات پیشین، نشان داد ضریب همسنگ برای تقاطعات چراغ­دار به تفکیک رژیم جریان تعیین نشده؛ از شاخص تاخیر که شاخص عملکرد و سطح سرویس تقاطعات چراغ­دار است استفاده نشده؛ ضریب همسنگ عدد ثابتی درنظر گرفته شده و تاثیر عوامل موثر بر ضریب همسنگ بررسی نشده است. هدف این پژوهش، تعیین ضریب همسنگ سواری اتوبوس­های عبوری از تقاطعات درون شهری در سه رژیم زیر اشباع، فوق اشباع، و اشباع (یا نزدیک به اشباع) با استفاده از شاخص تاخیر و بررسی عوامل موثر بر ضریب همسنگ سواری است. برای مطالعه موردی، پنج تقاطع در شهر مشهد انتخاب و برای محاسبه تاخیر از روش آیین­نامه ظرفیت راه­ها  (HCM۲۰۱۶) استفاده شد. نتایج نشان می­دهد در رژیم اشباع، به دلیل ناپایداری جریان، ضریب همسنگ بیشترین مقدار را داراست و  در رژیم زیر اشباع به دلیل آزادی عمل خودروهای سواری و خودداری آنها از قرارگیری در پشت اتوبوس، ضریب همسنگ اتوبوس کمی بیشتر از ۱ و د رحد یک خودروی سواری است. مقدار ضریب همسنگ  به ازای سناریوهای  مختلف حجم تردد، درصد خودروهای سنگین، و نسبت سبز محاسبه گردید و سه مدل خطی برای هر کدام از رژیم­های جریان­ ارائه گردید. ضریب همسبتگی این مدل­ها بسیار خوب و بالاتر از ۸۵/۰ است. به ترتیب عوامل حجم تردد و نسبت سبز تاثیرگذارترین متغیرها بر ضریب همسنگ هستند.

Keywords:

تقاطعات چراغ دار , رژیم جریان , اشباع و فوق اشباع , تاخیر کنترل , ضریب همسنگ , اتوبوس درون شهری