محمدرضا پودینه - استادیار آب و هواشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
فاطمه یادگاری فر - دانشجوی کارشناسی ارشد مخاطرات محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
سعیده رشیدی - کارشناسی ارشد برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهیدبهشتی تهران، ایران، تهران.

مخاطرات طبیعی همیشه و در همه زمان­ها به صورت ناگهانی رخ داده است. جوامع انسانی همیشه از این مخاطرات زیان­های بسیار زیادی دیده­اند. یکی از راه­های مقابله با این مخاطرات افزایش تاب آوری جوامع در مقابل این خطرات است. هدف این پژوهش بررسی و سنجش میزان تفاوت تاب آوری جوامع شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام کار، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق را تمام سرپرستان خانوارهای شهری (۱۴۶۷۱۷نفر) و روستایی­ (۲۱۷۶۳نفر) شهرستان زاهدان تشکیل می دهد که از میان آنها حجم نمونه ای با استفاده از فرمول کوکران به تعداد ۳۲۲ پرسشنامه جداگانه به صورت تصادفی طبقه­بندی شده تکمیل شده است. در این پژوهش برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می­دهد که میزان تاب آوری اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیرساختی در جوامع شهری بالاتر از جوامع روستایی است و به عبارت دیگر تاب آوری جوامع شهری در سه شاخص اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیرساختی در حد مطلوب و در جوامع روستایی در حد نامطلوب است. تنها در شاخص سرمایه اجتماعی است که میزان تاب آوری جوامع روستایی بالاتر از جوامع شهری است و جوامع روستایی در شاخص سرمایه اجتماعی بالاتر از حدمطلوب ولی جوامع شهری پایین تر از حد مطلوب ارزیابی شده است.

مخاطرات محیطی, تاب آوری, جامعه شهری, جامعه روستایی, شهرستان زاهدان