بازخوانی وقف نامه حاجی رجبعلی بر مسجد جامع میبد، از دریچه تاریخ معماری
عنوان مقاله: بازخوانی وقف نامه حاجی رجبعلی بر مسجد جامع میبد، از دریچه تاریخ معماری
شناسه ملی مقاله: JR_SMB-8-11_001
منتشر شده در در سال 1399
شناسه ملی مقاله: JR_SMB-8-11_001
منتشر شده در در سال 1399
مشخصات نویسندگان مقاله:
ذات الله نیک زاد - عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
خلاصه مقاله:
ذات الله نیک زاد - عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
وقفنامه حاجی رجبعلی بهتاریخ ۱۲۴۷ق بر شبستان زمستانی مسجد جامع میبد و دیگر آثار مورد حمایت و ساخته شده واقف تنظیم شده است. این وقفنامه، سندی تاریخی است که حاوی اطلاعاتی از میانه سده سیزدهم هجری درباره شهر میبد، اماکن و آثار معماری آن است. تاریخ وقفنامه همزمان با دهه آخر حکومت فتحعلی شاه قاجار است و روشن کردن سیمای کهن شهر میبد در این دوره تاریخی پراهمیت است. مسجد جامع شواهدی از این دوره دارد. وقفنامه، سندی حقوقی بهشمار میرود و واقف بهقصد تضمین حیات شبستان و بناهای دیگری، که خود ساخته، دست به تنظیم آن زده؛ اما در این تحقیق در مقام یک سند تاریخ معماری بررسی و نمایانده شده است. در واقع استعداد یک متن حقوقی تاریخی برای بهره بردن در راه مطالعه تاریخ معماری بررسی شده و ویژگیهای آن معلوم میشود. با طرح این پرسش که، اماکن و شواهد معماری مذکور در وقفنامه چیست و چه آگاهیهای تازهای در حوزه تاریخ معماری شهر میبد بهدست میدهد؟ این تحقیق که بهروش توصیفی تاریخی به انجام رسیده، با بازخوانی متن وقفنامه و بررسی و تحلیل آن، مشاهدات میدانی و ذکر شواهدی در کتب تاریخی همراه شده است. این تحقیق بهنوعی سندپژوهی محسوب میشود، زیرا تمرکز بر یک سند تاریخی دست اول دارد. هدف از تحقیق، بازخوانی نکات روشن و تاریک مربوط به اماکن و تاریخ معماری مذکور در وقفنامه است. نتیجه تحقیق نشان داده، این وقف نامه کوتاه، اما حاوی مطالب با اهمیتی از حیث ثبت نام و تواریخ اماکن است. یک یک اعلام جغرافی که در وقفنامه از آنها نام برده شده همه مربوط به میبد است، بنابراین در روند تحقیق، با مراجعه به محل مربوط، اصل اثر یا بقایای برجا مانده شناسایی و مشاهده شد. مجموع آثار قابل بررسی به ۲۲ اثر میرسد که مشتمل بر محلهها، قنوات، دکانها، مزار (گورستان)، آسیاب، باغات و خانهها و موارد دیگر است. تاریخ ساخت شبستان زمستانی مسجد جامع، حدود تاریخ و بانی ساخت مسجد و آب انباری در میدان کرم واقع در داخل شارستان میبد که از بناهای واقف است، از این وقفنامه بهدست میآید که مربوط به دهه ۱۲۴۰ق است.
کلمات کلیدی: وقفنامه, مسجد جامع میبد, اماکن تاریخی میبد, حاجی رجبعلی, تاریخ معماری
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1220815/