شناسایی ریسک زیرساخت های حیاتی سیستم فاضلاب شهری با رویکرد پدافند غیرعامل

سیستم های جمع آوری، انتقال و تصفیه فاضلاب از زیرساخت های اولیه هر شهر محسوب می شوند که باید به گونه ای طراحی شوند که کمترین آسیب پذیری را در زمان بحران های ناشی از وقوع اختلال های تعمدی یا غیرعمدی داشته باشند. بنابراین رعایت اصول پدافند غیرعامل و ایمن سازی در بخش فاضلاب برای مصون سازی و کاهش آسیب پذیری با هدف استمرار خدمات ضروری، حفاظت از تاسیسات و تجهیزات فاضلاب، تامین نیازهای مردم، حفاظت از جان مردم (جلوگیری از انتشار آلودگی های میکربی و شیمیایی)، تداوم اداره و مدیریت مردم (جلوگیری از نارضایتی و ایجاد هرج و مرج) و به تبع آن پایدارسازی مدیریت عالی کشور، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. این پژوهش، به شناسایی ریسک های متوجه زیرساخت حیاتی سیستم فاضلاب شهری با رویکرد پدافند غیرعامل به عنوان اولین گام برای بررسی پایداری سیستم های فاضلاب شهری پرداخته و نکاتی مغفول مانده در طراحی و احداث سیستم های شبکه جمع آوری، انتقال و تصفیه فاضلاب را ارائه می دهد. روش این پژوهش توصیفی پیمایشی و نوع پژوهش کاربردی است و میان ریسک یا خطر بالفعل و تهدید یا خطر بالقوه تمایز قائل شده و به طور هم وزن به بررسی وضعیت پارامترهای دارایی، تهدید و آسیب پذیری در طراحی و احداث سیستم های فاضلاب شهری پرداخته است. نتایج پژوهش حاکی از عدم کفایت آیین نامه ها و روش های طراحی سیستم های فاضلاب شهری در کشور ایران برای حفاظت و افزایش پایداری و تاب آوری سیستم های پیش گفته بوده و بنابراین راه حل های دانش پدافند غیرعامل می تواند مکمل مناسبی برای روش های موجود طراحی و احداث سیستم های فاضلاب شهری در نظر گرفته شوند. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد که این سیستم ها در شهرهای کشورمان، با کمترین توجه به اصول پدافند غیرعامل، طراحی یا احداث شده اند. بر اساس یافته های این پژوهش و ماهیت سیستم های فاضلاب شهری، ۴۸ نوع تهدید و نقاط ضعف و آسیب پذیری های جدی سیستم های فاضلاب شهری احصا شدند.  

Keywords:

ارزیابی ریسک , زیرساخت حیاتی , فاضلاب , آسیب پذیری , پدافند غیرعامل