مالک حسن پور - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی تهران
امیر محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان)

نانو موادی که طی مصرف در پزشکی، درمان، صنعت، محیط زیست تولیدو دور ریز می شوند نانو مواد زائد اطلاق می شود. این ذرات براساس ابعاد ساختاری،مرفولوژی،ترکیب و یکنواختی و حالت تراکم طبفه بندی می شوند. هدف این مطالعه بررسی اثرات سوئ نانو زائدات و روشهای کنترل آن می باشد. این مطلعه از طریق مرور تحقیقات محققین مربوطه انجام گرفته است. راه ورود اولیه زائدات نانو مواد به داخل بدن، ازطریق تنفس، تماس پوستی بوده و راه ورود ثانویه تزریق یا بلعیدن می باشد. نانو ذرات اکسید روی /دی اکسید تیتانیوم باعث تولید رادیکالهای آزاد در سلولهای پوست و آسیب به DNA می شوند در نتیجه منجر به تومور و سرطان می گردد. طبق گزارشات سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا زائدات نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم اثرات سمی روی ژن و سیتوتوکسیک در سلولهای ماهی دارد. فلورن ها(از خانواده نانو کربن) سبب مرگ سلولهای کبد،پوست و مغز در محیط کشت آزمایشگاهی شده است. به طور کلی زائدات نانو ذرات در درون سلولها ممکن است تجمع یافته و منجر به تغییرات درون سلولی مثل تخریب انسجام ارگانهایا تغییرات ژنی شوند. روش متداول ذخیره سازی در مورد نانو مواد زائد کافی نمی باشداز لحاظ اقتصادی جداسازی نانو ذرات دفع شده از فلزات گران قیمت بوده لذا شناسایی فناوری های جدید به منظور جداسازی آن ضروری می باشد احتراق هم گزینه دیگری برای تصفیه زائدات نانو مواد غنی از کربن دفع شده در حجم های زیاد می باشد. گونه هایی ازگیاهان و قارچ ها هم وجود دارد که سطح بالایی از فلزات سنگین در خود انباشته می سازند. تجمع زیستی فلزات سنگین، رادیو نکلوتیدها ، گزنوبیوتیک ها توسط گیاهان،قارچها و میکروارگانیسم ها روش آسانی جهت برطرف سازی آلودگی های خاک، آب، هوا میباشد

نانو موادزائد،اخطرات بهداشتی،نانوزائدات،مدیریت