عباس حضرتی - دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران.
سید احمد هاشمی - دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران.
عباس قلتاش - دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.
علی اصغر ماشینچی - استادیار گروه علوم تربیتی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران.

هدف پژوهش حاضر، واکاوی الزامات و بایسته های اجرای مطلوب برنامه درسی پژوهش کاربردی در مدارس ابتدایی است. در این پژوهش ترکیبی، ابتدا در بخش کیفی با روش گراندد تئوری الگوی پیشنهادی در قالب عناصر چهارگانه برنامه درسی زایس (Zais) از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و اکتشافی و رسیدن به اشباع نظری یافته ها با مشارکت ۱۵ نفر از اساتید و متخصصان حوزه علوم تربیتی که به روش انتخاب هدفمند انتخاب شده بودند، با تجزیه وتحلیل داده ها از روش کدگذاری سه مرحله ای استراوس و کوربین (Strauss & Corbin,۱۹۹۲) طراحی شد. سپس در بخش کمی با استفاده از روش توصیفی - زمینه یابی به منظور اعتباربخشی الگوی پیشنهادی، پرسشنامه ای محقق ساخته با ۴۶ گویه طراحی شده و در اختیار ۳۸۴ نفر از آموزگاران شهر شیراز به روش تصادفی طبقه ای و ۱۵ نفر از اساتید و متخصصان حوزه علوم تربیتی به روش انتخاب هدفمند در آبان ماه ۹۸ قرار گرفت و برای آزمون فرضیه ها از آزمون خی دو استفاده شد. بر اساس نتایج حاصله، الگوی پیشنهادی از نظر جامعه مورد پژوهش دارای اعتبار بوده و برنامه درسی پژوهش کاربردی به عنوان مقوله محوری، بر مبنای شرایط علی محتوای پژوهش کاربردی، روش های تدریس و ارزشیابی، در صورت تحقق تشویق های پژوهش محور دانش آموزان و برقراری ارتباط ایشان با منابع علمی به عنوان راهبرد، محقق می شود و چنانچه طراحی ساختار مدارس بر اساس فعالیت های پژوهشی و حمایت مدیران و مربیان آموزش دیده به عنوان تسهیلگر و همچنین انگیزش، نگرش و ارزش های پذیرندگان و توسعه مهارت های پژوهشی به عنوان بستر در نظرگرفته شوند، علی رغم موانع موجود، به تحقق پیامدهای تقویت تفکر انتقادی و خلاق، افزایش مهارت های زندگی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان منجر می شود.

برنامه درسی, پژوهش کاربردی, مدارس ابتدایی