محمد کاسعلی پور - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.
حسین خارا - هیات علمی گروه شیلات دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان
علی صادق پور - مربی، گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.

رنگ قرمز گوشت بعضی از آزاد ماهیان به دلیل وجود رنگدانه محلول در چربی از گروه کاروتنوئیدها می باشد. به همین منظور اثر رنگدانه های آستاگزانتین، فلفل دلمه ای قرمز و فلفل دلمه ای نارنجی بر روند رشد، رنگ پذیری و فاکتورهای خونی و ایمنی ماهی آزاد دریای خزر مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی روی ۳۰۰ عدد ماهی و در ۱۰ تیمار با سه تکرار انجام شد. جیره های غذایی به ترتیب شامل ppt۳۵، ۴۰، ۴۵ (آستاگزانتین)، ppt۳۳، ۴۴، ۵۵ (فلفل دلمه ای قرمز) و)، ppt۳۳، ۴۴، ۵۵ (فلفل دلمه ای نارنجی) بودند. در طول دوره ماهیان زیست سنجی شدند و در سه مرحله از ماهیان خونگیری بعمل آمد و گوشت آن ها مورد ارزیابی قرار گرفت. ماهیان تیمار ppt۴۵ آستاگزانتین دارای بیشترین تغییر رنگ در گوشت بودند. براساس نتایج به دست آمده بیشترین وزن نهایی بدن، درصد افزایش وزن بدن، ضریب چاقی، سرعت رشد روزانه بدن، ضریب رشد ویژه و درصد بازماندگی مربوط به تیمار ppt۵۵ فلفل دلمه­ای قرمز بود(p <۰.۰۵). کمترین مقدار ضریب تبدیل غذایی مربوط به تیمار ppt۵۵ فلفل دلمه­ای قرمز و بیشترین مقدار مربوط به گروه شاهد بود که با یکدیگر اختلاف معنی داری داشتند (p <۰.۰۵).بیشترین مقادیر گلبول قرمز، گلبول سفید، هموگلوبین، هماتوکریت، نوتروفیل و لنفوسیت نیز مربوط به تیمار ppt۴۵ آستاگزانتین بوده که اختلاف معنی داری با گروه شاهد داشت(p <۰.۰۵). همچنین نتایج بررسی فاکتورهای ایمنی نشان داد که بیشترین مقدار لیزوزیم و ایمنوگلوبولین کل در تیمار ppt۵۵ فلفل دلمه­ای نارنجی و بیشترین IgMدر تیمار ppt۵۵ فلفل دلمه ای قرمز مشاهده شد که با تیمار شاهد اختلاف معنی داری داشت(p <۰.۰۵).لذا می توان نتیجه گرفت که منابع گیاهی باعث افزایش رشد و مقاومت سیستم ایمنی ماهیان شدند و با توجه به صرفه اقتصادی و اثرات مفید ذکر شده، می توانند جایگزین رنگدانه های مصنوعی شوند.

ماهی آزاد دریای خزر, آستاگزانتین, فلفل دلمه ای قرمز, فلفل دلمه ای نارنجی, فاکتورهای خونی و ایمنی, رشد, رنگ پذیری