معصومه اسکندری - دانش آموخته کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران
پیام پورمحمدی - استادیار گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران
خلیل عالمی سعید - دانشیار گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران

در  این تحقیق تاثیر آنتی بیوتیک های سفوتاکسیم و کلرآمفنیکل بر آلودگی باکتریایی و  قهوه ای شدن ریزنمونه های نخل خرما مورد بررسی قرار گرفت همچنین  اثر غلظت های مختلف ساکارز و زغال فعال بر اندام‎زایی و قهوه ای شدن ریزنمونه های این گیاه ارزیابی شد. در بخش اول این آزمایش مریستم انتهایی ساقه نخل خرما رقم استعمران، در محیط کشت MS حاوی سطوح مختلف آنتی بیوتیک­هایکلرآمفنیکل و سفوتاکسیم قرار گرفتند. در آزمایش دوم تاثیر سطوح مختلف ساکارز (g L-۱۵۰، ۴۰ و ۳۰) و سطوح زغال فعال (g L-۱ ۲ و ۵/۰) بر روی اندام زایی و قهوه ای شدن ریزنمونه های مریستم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد در تیمارmg L-۱ ۱۰۰ کلرآمفنیکل کمترین میزان آلودگی وجود دارد و با افزایش غلظت آنتی­بیوتیک­های سفوتاکسیم و کلرآمفنیکل در محیط کشت، قهوه ای شدن ریز نمونه ها افزایش می یابد و بیشترین میزان قهوه ای شدن در محیط کشت حاوی  mg L-۱ ۱۰۰ سفوتاکسیم و mg L-۱ ۱۰۰ کلرآمفنیکل رخ می­دهد. ، نتایج همچنین نشان داد غلظت‎های ۳۰ و ۴۰ گرم در لیتر ساکارز تفاوت معناداری از نظر القای اندامزایی کالوس­ها با یکدیگر  ندارند، ولی در غلظت ۵۰ گرم در لیتر ساکارز  میزان اندام زایی به طور مشخصی کاهش یافت. در مجموع با توجه به  نتایج بدست آمده استفاده از آنتی بیوتیک سفوتاکسیم در کشت بافت خرما توصیه نمی­شود. غلظت  mg L-۱ ۱۰۰ آنتی­بیوتیک کلرآمفنیکل علاوه بر کاهش میزان آلودگی باکتریایی، منجر به افزایش معنی دار قهوه ای شدن ریز نمونه ها نیز نمی­شود. همچنین غلظت­های بالای ساکارز منجر به کاهش اندام­زایی در کشت بافت خرما می­شود.

استعمران, ریزازدیادی, کشت بافت