سید علی رضایی جمنانی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسالمی، واحد قائم شهر، گروه شیمی، قائم شهر، ایران
علی میرابی - دانشیار شیمی تجزیه، دانشگاه آزاد اسالمی، واحد قائم شهر، گروه شیمی، قائم شهر، ایران

این تحقیق به منظور آنالیز اسانس و عصاره اتانولی و بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های اتانولی و ان- هگزانی برگ گیاه بادرنجبویه (Melissa officinalis) منطقه هزارجریب بهشهر به عنوان جایگزین آنتی اکسیدان های سنتزی انجام شد. برگ گیاه از رویشگاه های طبیعی آن در ارتفاعات استان مازندران و در اوایل شهریور ماه جمع آوری شد. در این مطالعه، تعیین ترکیبات شیمیایی اسانس و عصاره اتانولی برگ گیاه با دستگاه GC/MS بررسی شد. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های اتانولی و ان- هگزانی با استفاده از روش DPPH بررسی و با آنتی اکسیدان سنتزی آسکوربیک اسید مقایسه شد. نتایج نشان داد که اجزای اصلی اسانس به ترتیب فنوکسی اتانول ( ۶۶/۳۱% )، مجموع انانتیومر کاریوفیلن اکساید (۷۱/۲۴%)، مجموع انانتیومر سیترال ( ۸۹/۱۳% ) و مجموع انانتیومر کاریوفیلن (۸۸/۹%) و اجزای اصلی عصاره اتانولی به ترتیب کاریوفیلن اکساید (۹۵/۲۸%)، ۲-هیدرازینو نیکوتینیک اسید (۳۷/۱۱%)، فیتول (۶۱/۸%) و بتا-کاریوفیلن (۴۴/۷%) می باشند. همچنین Ic۵۰ عصاره های اتانولی و ان- هگزانی به ترتیب ۰۵/۳۹ و ۹۳/۹۸ میکروگرم بر میلی لیتر و در روش FRAP توان احیا کنندگی عصاره های اتانولی و ان- هگزانی به ترتیب ۳/۹۱ و ۵/۱۰۵ میکرو گرم بر میلی لیتر تعیین شدند. با مقایسه نتایج بدست آمده، عصاره ها دارای خاصیت آنتی اکسیدانی و توانایی احیا کنندگی بوده و می توانند در صنعت دارویی بکار روند.

آنتی اکسیدان, بادرنجبویه, اسانس