غلامرضا امینی خیابانی - دانش آموخته دکتری مدیریت بازرگانی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.
عظیم زارعی - دانشیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان،
داود فیض - استاد، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

علی­رغم جذابیت بسته­بندی به عنوان ابزاری برای خلق ارزش و تمایز برند همواره از پیامدهای منفی آن بر محیط و جامعه که ناشی از مصرف بی­رویه منابع طبیعی و ایجاد آلودگی­های زیست­محیطی است غفلت می شود. لذا در این مطالعه کوشش شد نقش نوآوری بسته­بندی در پایداری زنجیره ارزش تبیین گردد. به منظور طراحی مدل از مطالعات کتابخانه­ای و برای سنجش اعتبار مدل از تکنیک مدل­سازی معادلات ساختاری با نرم­افزار Smart PLS استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش مدیران صنعت بسته­بندی مواد غذایی می­باشد، نمونه گیری به روش هدفمند در دسترس انجام شد و ۲۶۷ نفر پرسشنامه را تکمیل نمودند. نتایج نشان داد نوآوری­ بسته­بندی با عرضه نسل جدید بسته­بندی­های قابل بازیافت یا استفاده مجدد، ملاحظه نیاز گروه­های مختلف مشتری، و کاهش مصرف مواد و هزینه فرآیند به ترتیب با بهبود شاخص­های محیطی، اجتماعی و اقتصادی به زنجیره ارزش پایدار منجر می­شود. همچنین ارزش عملی حاصل از نوآوری بسته­بندی به دو شکل معرفی محصول جدید و بهبود محصول موجود درک می­گردد. نقش میانجی­گر قابلیت دو­سوتوانی نیز در رابطه نوآوری بسته­بندی، زنجیره ارزش پایدار و نتایج عملی نوآوری اثبات گردید. از آنجا که کسب سود بلندمدت اقتصادی در یک زنجیره ارزش پایدار مستلزم دستیابی به اعتماد مشتری و تحقق اهداف زیست­محیطی است، پیشنهاد می­شود سازمان­ها در سراسر زنجیره تامین با بسته­بندی نوآورانه برای جامعه و محیط ارزش در حین استفاده خلق کنند و فرآیندهای ارزش­آفرین را تسهیل نمایند.

زنجیره ارزش پایدار, قابلیت دو سو توانی, صنعت بسته بندی مواد غذایی, نوآوری بسته بندی