علیرضا تاجیک - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گلستان، ایران
علی اکبر نجفی کانی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گلستان، ایران
علیرضا خواجه شاهکوهی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گلستان، ایران

کاهش چشمگیر ذخائر آبی در کشور در سال های اخیر ضرورت توجه هر چه بیشتر به روش های مصرف بهینه آب و اصلاح شیوه های آبیاری را می طلبد. هدف این پژوهش بررسی اثرات اقتصادی و اجتماعی آبیاری تحت فشار در توسعه کشاورزی و نواحی روستایی بخش بهاران شهرستان گرگان می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و از نظر روش توصیفی – تحلیلی و میدانی است که به روش پیمایشی اجرا شده است. جامعه ی آماری شامل ۲۳۱۶ نفر از کشاورزان مدرن و سنتی بخش بهاران شهرستان گرگان بودند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد ۳۳۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند که از این تعداد ۲۰۰ نفر از کشاورزان سنتی و ۱۳۰ نفر از کشاورزان مدرن به صورت تصادفی ساده مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار اصلی پژوهش، پرسشنامه است که پایایی آن از طریق تکمیل۳۰ پرسشنامه و ضریب آلفای کرونباخ (۷۳/۰) بدست آمده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای مقایسه و سنجش متغیرها، از آزمون های T مستقل، فریدمن و مان وایتنی استفاده شد که نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که آبیاری مدرن در اکثر مولفه های اقتصادی تا سطح اطمینان ۹۹ درصد اثرگذار بوده و همچنین باعث بهبود شاخص های اجتماعی از قبیل کاهش مهاجرت، افزایش انگیزه کشاورزان و ... شده است. شایان ذکر است که در زمینه های مولفه های اقتصادی و اجتماعی کشاورزان سنتی و مدرن تفاوت معناداری را تا سطح ۹۹ درصد نشان می-دهند،

آبیاری تحت فشار, آبیاری سنتی, توسعه روستایی, بخش بهاران