پایش تغییرات نمایه های پرندگان و ماهیان تالاب بین المللی هامون با استفاده از ماتریس متقاطع کی سیم
Publish place: Journal of Natural Environmental Hazards، Vol: 10، Issue: 27
Publish Year: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 232
This Paper With 18 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JNEH-10-27_005
تاریخ نمایه سازی: 9 خرداد 1400
Abstract:
تغییرات بوم شناختی شدید تالاب های بین المللی هامون در دهه های اخیر منجر به قرار گرفتن آن در لیست سیاه مونترال شده است. از این رو در این پژوهش پیش بینی و اعتبارسنجی تغییرات نمایه های پرندگان و ماهیان در آینده برای این تالاب ها مورد توجه قرار گرفت. روش مورد استفاده ماتریس آثار متقاطع کی سیم بوده که توسط آن اثر هر متغیر بر دیگر متغیرها در بازه عددی ۳+ (اثر شدید و مثبت) تا ۳- (اثر شدید و منفی) توسط متخصصان محیط زیست ارز ش گذاری شده است. با توجه به محدودیت های این روش از نظر تعداد متغیرها و فراوانی متغیرها، عوامل اثرگذار بر این نمایه ها در چهار دسته کلی تحت عنوان متغیر اقتصادی، اجتماعی، مدیریت حیات وحش و مدیریت منابع آب در نظر گرفته شد. به منظور به دست آوردن احتمالات متغیرها و پیش بینی ارزش نمایه ها در سال ۱۴۱۲، از مد نظرات استفاده و روند آینده شبیه سازی شد. اعتبارسنجی مدل با استفاده از بازدیدهای میدانی طی دو سال متوالی انجام گرفت. نتایج حاصل از شبیه سازی کی سیم نشان داد که نمایه های پرندگان و ماهیان در طول سال های ۱۳۸۳ تا ۱۴۱۲ روند نزولی خواهند داشت. نمایه پرندگان به ترتیب از ۷۷/۰ به ۲۸/۰ و ماهیان از ۶۰/۰ به ۲۲/۰ خواهد رسید. بر اساس نتایج اعتبارسنجی، صحت مدل قابل قبول است و می توان با اطمینان به نتایج به دست آمده از نظرات کارشناسان در ماتریس اثرات متقاطع اعتماد کرد. این مطالعه نشان داد روش کی سیم به خوبی اثرات متقابل بین اجزاء سیستم را بررسی می کند و از این طریق قادر به پیش بینی اثرات آینده است. عوامل اقتصادی و اجتماعی ضعیف، خود منجر به بدتر شدن وضعیت نمایه های ماهیان و پرندگان می شود و با بدتر شدن این شرایط، فشار بر منابع نیز بیشتر خواهد شد. روند نزولی مدیریت حیات وحش و منابع آب نیز هشداری جدی است که باید مورد توجه تصمیم گیران قرار گیرد. تغییرات بوم شناختی شدید تالاب های بین المللی هامون در دهه های اخیر منجر به قرار گرفتن آن در لیست سیاه مونترال شده است. از این رو در این پژوهش پیش بینی و اعتبارسنجی تغییرات نمایه های پرندگان و ماهیان در آینده برای این تالاب ها مورد توجه قرار گرفت. روش مورد استفاده ماتریس آثار متقاطع کی سیم بوده که توسط آن اثر هر متغیر بر دیگر متغیرها در بازه عددی ۳+ (اثر شدید و مثبت) تا ۳- (اثر شدید و منفی) توسط متخصصان محیطزیست ارز شگذاری شده است. با توجه به محدودیتهای این روش از نظر تعداد متغیرها و فراوانی متغیرها، عوامل اثرگذار بر این نمایه ها در چهار دسته کلی تحت عنوان متغیر اقتصادی، اجتماعی، مدیریت حیاتوحش و مدیریت منابع آب در نظر گرفته شد. بهمنظور به دست آوردن احتمالات متغیرها و پیش بینی ارزش نمایهها در سال ۱۴۱۲، از مد نظرات استفاده و روند آینده شبیهسازی شد. اعتبارسنجی مدل با استفاده از بازدیدهای میدانی طی دو سال متوالی انجام گرفت. نتایج حاصل از شبیهسازی کیسیم نشان داد که نمایه های پرندگان و ماهیان در طول سالهای ۱۳۸۳ تا ۱۴۱۲ روند نزولی خواهند داشت. نمایه پرندگان به ترتیب از ۷۷/۰ به ۲۸/۰ و ماهیان از ۶۰/۰ به ۲۲/۰ خواهد رسید. بر اساس نتایج اعتبارسنجی، صحت مدل قابل قبول است و می توان با اطمینان به نتایج بهدست آمده از نظرات کارشناسان در ماتریس اثرات متقاطع اعتماد کرد. این مطالعه نشان داد روش کیسیم به خوبی اثرات متقابل بین اجزاء سیستم را بررسی میکند و از این طریق قادر به پیش بینی اثرات آینده است. عوامل اقتصادی و اجتماعی ضعیف، خود منجر به بدتر شدن وضعیت نمایه های ماهیان و پرندگان می شود و با بدتر شدن این شرایط، فشار بر منابع نیز بیشتر خواهد شد. روند نزولی مدیریت حیاتوحش و منابع آب نیز هشداری جدی است که باید مورد توجه تصمیم گیران قرار گیرد.
Keywords:
Authors
ملیحه عرفانی
استادیار، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابل
فاطمه جهانی شکیب
استادیار، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه بیرجند
مسعود رضایی
دانش آموخته کارشناسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابل
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :