معصومه عباسی فرهادلو - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.

هدف پژوهش حاضر بررسی پیشبینی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بر اساس ابعاد شخصیتی در دانش آموزان شهر تهران بود.پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر تهران در سال تحصیلی ۱۳۹۵-۹۶ بود. نمونه پژوهش شامل ۱۵۰ نفر که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. جمع آوری داده ها در این پژوهش با استفاده از دو پرسشنامه صفات پنجگانه شخصیتی نئو کاستا و مک کری (۱۹۹۵) و پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گرانفسکی و همکاران (۲۰۰۱) صورت پذیرفت. داده ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که از میان ویژگیهای شخصیتی، مولفه باوجدان بودن با راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان همبستگی منفی دارد، در حالیکه برونگرایی، توافق پذیری با نمره کل راهبردهای منفی تنظیم هیجان همبستگی منفی نشان داده است. علاوه بر این، در بررسی اثر انواع ابعاد شخصیت مشخص شد که روان رنجوری با انواع راهبردهای منفی تنظیم شناختی هیجان (از قبیل سرزنش خویش، سرزنش دیگران، نشخوار گری و فاجعه انگاری) رابطه مثبت معنادار و با انواع راهبردهای مثبت تنظیم هیجان (از قبیل پذیرش هیجان، اتخاذ دیدگاه و تمرکز مجدد بر برنامه ریزی) همبستگی منفی نشان داده است، در حالیکه برونگرایی فقط با راهبرد سرزنش دیگران از راهبردهای منفی تنظیم هیجان همبستگی نشان داده است. برونگرایی همچنین با تمرکز مجدد مثبت و تمرکز مجدد بر برنامه ریزی همبستگی نشان داده است. عامل توافق پذیری نیز با راهبرد سرزنش دیگران، پذیرش هیجان، پذیرش دیدگاه، ارزیابی مجدد مثبت و تمرکز مجدد مثبت همبستگی معنادار نشان داده است. عامل گشودگی به تجربه نیز با سرزنش دیگران رابطه منفی و معنادار نشان داده است؛ بنابراین نتیجه میگیریم که ویژگی ها و ابعاد شخصیتی دانش-آموزان میتواند راهبردهای تنظیم شناختی هیجان آنها را پیشبینی کند.

ویژگیهای شخصیتی، راهبردهای تنظیم شناختی هیجان