حاجی حسینلو - استادیار دانشگاه صنعتی خواجه نصیر طوسی
ناصر اصلانی - دانشجوی رشته راه و ترابری در دوره کارشناسی ارشد

هدف این مقاله مطالعه مقدماتی جهت تعیین شاخص ایمنی راههای (راههای دوخطه) می‌باشد. شاخص فوق به عنوان یک فاکتور مهم در مطالعات ایمنی راهها، تصمیم گیری در اولویت بندی راهها از نظر سرمایه‌گذاری، طرح اصلاح هندسی راهها و تعمیر و نگهداری آنها، مطالعه تصادفات و راهکارهای کاهش آنها، مطالعات پژوهشی و ... در نظر گرفته می‌شود. این شاخص وابسته به ترکیبی از فاکتورهای بالفعل و بالقوه مؤثر در تصادفات می‌باشد. فاکتورهای بالفعل مانند تعداد تصادفات، شدت تصادفات و ... بوده و فاکتورهای بالقوه نظیر عوامل انسانی، شرایط ترافیکی، خصوصیات محیط و راهها، خصوصیات وسایل نقلیه و ... در نظر گرفته شدند. در مرحله اول اقدام به بررسی شاخص بالفعل که در حال حاضر به کار می‌رود نموده و براساس تحلیل آماری هزینه‌ها اقدام به اصلاح شاخص موجود شد. فاکتورهای بالقوه براساس تحلیل آماری تصادفات ترافیکی و علل عوامل بروز آنها، مشخص گردیده و با وزن مناسب به صورت بالانس شده در تعیین شاخص ایمنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل عدم وجود داده‌های کافی از میان فاکتورهای بالقوه فقط تاثیر عامل حجم ترافیک به صورت مجزا در میزان ایمنی و بروز تصادفات در راهها بررسی گردید. برای این منظور آمار بیش از چهل محور از راههای کشور مورد بررسی قرار گرفت و روند تغییرات تعداد و نرخ تصادفات نسبت به حجم ترافیک تعیین شد.

شاخص ایمنی راهها، تصادفات ترافیکی، حجم ترافیک، شدت تصادفات، عوامل بالفعل و بالقوه تصادفات