زهرا بابازاده - کارشناسی ارشد، گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل
شیرین مجاور - دانشجوی دکترا، گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران

هدف از پژوهش حاضر، اثربخشی آموزش تاب آوری بر انعطاف پذیری شناختی دانش آموزان با کم توانی ذهنی بود. پژوهش حاضر به روش نیمه آزمایشی همراه با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت. جامعه ی آماری مطالعه شامل والدین دانش آموزان با کم توانی ذهنی مدارس استثنایی شهر سقز در سال ۱۳۹۹-۱۳۹۸ بود. افراد نمونه در مرحله ی نخست به شیوه ی نمونه گیری در دسترس از مدرسه استثنایی انتخاب شدند و پس از تکمیل مقیاس انعطاف پذیری شناختی دنیس و وندروال (۲۰۱۰) و کسب حد نصاب لازم برای ورود به تحقیق با استفاده از انتساب تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (۱۵ نفر برای هرگروه) گمارده شدند. گروه آزمایش ۸ جلسه در طول یک ماه و ۲ بار در هفته آموزش تاب آوری را به به صورت گروهی دریافت نمودند و گروه کنترل، مداخله ای دریافت نکردند. داده های حاصل با آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مادرانی که آموزش تاب آوری را دریافت کرده بودند. در انعطاف پذیری شناختی، ابعاد ادراک کنترل پذیری، گزینه های مختلف و ادراک توجیه رفتار نسبت به مادرانی آموزش تاب آوری را دریافت نکرده بودند. نمره ی بیشتری داشتند (p<۰/۰۵). بنابراین، یافته های مطالعه نشان داد که آموزش تاب آوری در انعطاف پذیری شناختی و ابعاد آن تاثیر مثبت دارد. یافته های پژوهش حاضر با توجه به پیشینه ی پژوهش بحث شده اند. در پایان این پژوهش، محدودیت ها و پیشنهادهایی در زمینه ی آموزش تاب آوری و انعطاف پذیری شناختی ارائه شده است.

آموزش تاب آوری، انعطاف پذیری شناختی، مادران دانش آموزان با کم توان ذهنی