فاطمه روستایی - دانشجوی دکتری زلزلهشناسی؛ موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران
حبیب رحیمی - دانشیار زلزلهشناسی؛ موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران
مهدی راستگو - پژوهشگر پسادکتری زلزله‎شناسی؛ موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران

همگرایی صفحه عربی به سمت اوراسیا منجر به شکل گیری رویدادهای زمین‎ساختی متنوعی در ایران شده است از جمله برخورد قارهای در البرز، زاگرس و کپه داغ. در این میان، کمربند کوهستانی کپهداغ در شمالشرق ایران به عنوان مرز برخورد قارهای صفحه ایرانمرکزی و صفحه توران، دارای لرزهخیزی قابل توجهی است. تعیین ساختار سرعت در این ناحیه به منظور تفسیر فعالیتهای زمینساختی و نیز مکانیابی زمینلرزههای محلی حائز اهمیت است. در این پژوهش، مدل سرعتی یک بعدی پوسته فوقانی برای منطقه شمالشرق ایران با استفاده از روش وارون سازی یک بعدی زمان رسید امواج بدست آمده است. بدین منظور از نرمافزار ولست (کیسلینگ، ۱۹۹۵) استفاده گردید. دادههای مورد استفاده در این پژوهش لرزه نگاشتهای زمین لرزههای محلی با بزرگی ۵/۳ML≥ ثبت شده توسط ۱۷ ایستگاه باند پهن مرکز لرزهنگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، مرکز لرزهنگاری پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله و مرکز لرزه نگاری دانشگاه فردوسی مشهد واقع در محدوده جغرافیایی ۵۵ تا ۵/۶۱ درجه طول شرقی و ۳۴ تا ۵/۳۸ درجه عرض شمالی و در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸ میباشد. نتایج بدست آمده حاکی از وجود ناپیوستگیهایی در اعماق ۴، ۱۰، ۱۴ و ۱۸ کیلومتری است. سرعت میانگین امواج طولی برای لایههای متناظر با این ناپیوستگیها بهترتیب ۹۷/۵، ۰۴/۶، ۱۹/۶، ۳۵/۶ و ۵۵/۶ کیلومتر بر ثانیه برآورد شده است. در عین حال با استفاده از مدل سرعتی بدست آمده، زمینلرزههای محلی مجددا مکانیابی شدند و نتایج آن با مکانیابی صورت گرفته با مدل سرعتی بکارگرفته شده توسط مرکز لرزهنگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران مقایسه گردید.

ساختار سرعت پوسته, شمال شرق ایران, وارون سازی زمان سیر, زمینلرزه های محلی