مریم رجبیان ده زیره - دانشجوی دکتری، تکنولوژی آموزشی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)
فریبا درتاج - استادیار، علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور کرمان، واحد باغین، کرمان، ایران،
صلاح اسمعیلی گوجار - دانشجوی دکتری، تکنولوژی آموزشی، دانشکده روان ‎شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
سعید پورروستایی اردکانی - استادیار، علوم تربیتی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی ، تهران، ایران

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر شبیه سازی آموزشی مبتنی بر رایانه بر مهارت های حل مسئله و توانایی شناختی دانش آموزان می باشد. روش پژوهش شبه آزمایشی و از نوع طرح های پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانش آموزان چهارم ابتدایی منطقه دو شهر تهران در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ می باشند که ۶۰ نفر از آن ها (۳۰ نفر گروه آزمایش و ۳۰ نفر گروه کنترل) با روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. گروه آزمایش با استفاده از شبیه سازی PhET و گروه کنترل به روش سنتی در شش جلسه یک ساعته آموزش دیدند. پیش آزمون –پس آزمون دو گروه با استفاده از پرسشنامه اجرا شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه حل مسئله هپنر و پترسن (۱۹۸۲) و توانایی شناختی نجاتی (۱۳۹۲) می باشد. تجزیه وتحلیل داده های پژوهش با آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که بعد از کنترل اثرات پیش آزمون، بین نمرات پس آزمون دو گروه در متغیر حل مسئله و مولفه های آن (اعتماد به حل مسائل، سبک گرایش-اجتناب و کنترل شخصی) و متغیر توانایی شناختی و مولفه های آن (حافظه، کنترل مهاری و توجه انتخابی، تصمیم گیری، توجه پایدار، شناخت اجتماعی و انعطاف پذیری شناختی) تفاوت معنی داری وجود دارد اما در مولفه برنامه ریزی بین دو گروه تفاوت معنی داری وجود نداشت. نتایج پژوهش نشان داد شبیه سازی آموزشی مبتنی بر رایانه بر مهارت های حل مسئله و توانایی شناختی در دانش آموزان تاثیر دارد و باعث افزایش مهارت های حل مسئله و توانایی شناختی در دانش آموزان می شود.

شبیه سازی آموزشی, مهارت های حل مسئله, توانایی شناختی, دانش آموزان