خاطره زمانی - Islamic Azad University of Aliabad Katoul, School of Nursing
گلبهار آخوند زاده - Islamic Azad University of Aliabad Katoul, School of Nursing
حمید حجتی - Islamic Azad University of Aliabad Katoul, School of Nursing

مقدمه و هدف: نوجوانان اغلب با تغییرات قند خون ناشی از شرایط رشدی دست و پنجه نرم می کنند. بخش مهمی از مدیریت دیابت، بهبود خودکارآمدی و افزایش وابستگی به درمان است، با توجه به این که آموزش مبتنی بر رویکردهای نظریه محور به عنوان یکی از اساسی ترین شیوه های درمان و کنترل بیماری ها است و الگوی فرایند موازی توسعه یافته از الگوهای آموزش بهداشت بیماران می باشد ، این پژوهش بر آن است تا تاثیر الگوی توسعه یافته موازی بر خودکارآمدی نوجوانان دیابتی استان گلستان در سال ۱۳۹۸ را بررسی کند. مواد و روش ها: این مطالعه مداخله ای کلاسیک با پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه مداخله و کنترل بر روی ۵۰ نوجوان دیابتی استان گلستان با روش نمونه گیری تصادفی ساده در سال۱۳۹۸ انجام گردید. در گروه آزمون براساس الگوی فرایند موازی توسعه یافته محتوی برنامه آموزشی در ۵ جلسه ۴۵ تا۶۰ دقیقه به صورت گروهی در گروه های ۵-۶ نفره برای هفته ای دو بار ارائه شد ابزار تحقیق ،پرسشنامه مشخصات دموگرافیک و خودکارآمدی کودکان و نوجوانانبود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه ۲۳ و با کمک آمار توصیفی (جدول، میانگین، انحراف معیار ) و آمار استنباطی (تی مستقل، تی زوج، آنوا)  انجام گردید. یافته ها: آزمون آنکوا با حذف اثر پیش آزمون نشان داد آموزش الگوی فرایند موازی توسعه یافته بر خودکار آمدی نوجوانان دیابتی تاثیر دارد (۰/۰۱> P  و ۰/۰۶۳= Eta ) که پیش بینی می شود ۶۳ درصد تغییرات پس آزمون به دلیل مداخله می باشد. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، آموزش بر اساس الگوی فرایند موازی توسعه یافته و پیگیری بعد از جلسات آموزشی می تواند موجب افزایش خود کارآمدی نوجوانان مبتلا به دیابت شود. لذا از یافته های این پژوهش میتوان جهت آموزش به بیماران دیابتی در کلینیک ها و مراکز درمانی استفاده کرد.  

Extended parallel process model, Self-efficacy, Diabetes., مدل فرایند موازی توسعه یافته, خودکارآمدی, دیابت