ملوک نجفی شالمایی - مسئول گروه مدیریت پسماند و آلودگی خاک ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهر
الهام مجتهدزاده
ساناز سرحدی
فرزاد امیراصلانی

مواد پلاستیکی به‌دلیل ماندگاری زیاد، آلودگی‌های زیست‌محیطی را ایجاد می‌کنند که بارزترین آنها آلودگی‌های بصری و خسارت‌های جبران‌ناپذیر بر آب، ‌خاک،‌هوا و جانداران است.‌ براساس برآورد‌های صورت گرفته همه ساله بیش از یکصد میلیون تن پلاستیک در دنیا تولید می‌شود؛ علت آن نیز توسعه صنایع پتروشیمی و تغییر در الگوهای مصرف بشر است.‌ وجود مشکلات بسیار کیسه‌های پلاستیکی رایج منجر به تحقیقاتی در زمینه ساختار و شیمی انواع پلیمرهای جایگزین گشت و در نهایت کیسه‌های تجزیه‌پذیر و گیاهی تولید شد که امروزه در بسیاری از نقاط دنیا در مراکز خرید در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد. این محصولات اثرات ناشی از استفاده کیسه‌های پلاستیکی معمولی را به حداقل رسانده و حجم پلاستیکهای دفنی را در مراکز دفن به شدت کاهش می‌دهد.‌ استفاده از پلیمرهای زیست‌تخریب‌پذیر از دو بعد می‌بایست مورد تأیید قرار گیرند،‌ یکی از دیدگاه محیط‌زیستی است؛ یعنی این مواد باید بسرعت در محیط تجزیه شوند. دیگری، از دید صنعتی است؛ به این معنا که مواد باید خصوصیات مورد انتظار صنعت را از جمله دوام و کارایی داشته باشد. تا به امروز کوشش صنایع بیوتکنولوژی و کشاورزی در مورد جایگزینی پلاستیک‌های معمولی با پلاستیک‌های گیاهی به سه دیدگاه منجر شده است که عبارتند از: 1. تبدیل شکرهای گیاهی به پلاستیک 2.تولید پلاستیک در داخل بدن میکروارگانیسم‌‌ها 3. رشد پلاستیک در غلاتی از جمله ذرت و دیگر گیاهان. مزیت زیست محیطی انواع پلاستیک‌های گیاهی ‌(محصول هر 3 فرآیند) ‌در سایه مضراتی چون افزایش مصرف انرژی و افزایش انتشار گازهای‌گلخانه‌ای قرار گرفته است. می‌بایست با توجه به نوع تکنولوژی و شرایط اقتصادی در هر کشور بهترین گزینه انتخاب گردد یعنی نیاز به انرژی کم و درصد بالای تبدیل.در این مقاله به بررسی شیمیایی و فرآیندهای مرتبط با هریک از پلیمرهای گیاهی پرداخته شده و همچنین مقایسه‌ای مابین انواع محصولات زیست‌ تجزیه‌پذیر و گیاهی با پلاستیک‌های معمولی و مزایا و معایب ورود هرکدام در سیستم مدیریت پسماند‌ شهری صورت گرفته است

پلاستیک، زیست تخریب‌پذیر، پلیمرهای گیاهی، محیط زیست