حسن حاجیپور - دانشجو/دانشگاه آزاد اسلامی تربت جام
محمد حسن بیاضی - استادیار گروه روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی تربت جام
حمید نجات - استادیار/ گروه روانشناسی/ دانشگاه آزاد اسلامی قوچان

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی  و مقایسه اثربخشی دو روش گروهی طرحواره درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در درمان وسوسه و تکانشگری بیماران سوء مصرف کننده مواد بود. روش: این تحقیق یک طرح نیمه آزمایشی با سنجش های پیش ­آزمون پس ­آزمون و پیگیری سه ماهه بود. نمونه پژوهش شامل ۶۰ نفر از مردان سوء مصرف کننده مواد بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند و در سه گروه طرحواره­ درمانی، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد وکنترل  قرار گرفتند. همه آزمودنی ­ها پرسشنامه­  وسوسه انگیز و تکانشگری را در پیش­ آزمون، پس ­آزمون و پیگیری تکمیل کردند. یافته ها: نتایج نشان داد که هر دو گروه طرحواره­ درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در مقایسه با گروه کنترل کاهش معناداری را در وسوسه و تکانشگری نشان دادند. همچنین نتایج نشان داد که در زمینه کاهش وسوسه مصرف مواد، طرحواره­ درمانی موثرتر از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بوده است. هرچند در زمینه تکانشگری، بین دو گروه درمانی تفاوت معناداری مشاهده نشد. این نتایج در مرحله پیگیری بدون تغییر باقی ماند.

طرحواره درمانی, درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش, وسوسه, تکانشگری, سوء مصرف مواد