زهرا نوعی - دانشگاه علامه طباطبائی
عبدالله معتمدی - دانشگاه علامه طباطبائی
حسین اسکندری - دانشگاه علامه طباطبائی
نورعلی فرخی - دانشگاه علامه طباطبائی
مرجان پشت مشهدی - دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

هدف: مسئولیت­ پذیری اجتماعی به افراد کمک می­کند که خود و نقش­ های­شان را به عنوان بخشی از جامعه تعریف کنند و به عنوان اعضای این اجتماع مسئول و فعال باشند. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی برنامه آموزشی مبتنی بر مسئولیت ­پذیری اجتماعی بر گرایش به رفتارهای پرخطر در نوجوانان در معرض خطر است. روش: روش پژوهش، روش نیمه­آزمایشی پیش­آزمون و پس­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری، نوجوانان در معرض خطر شهر تهران بودند. نمونه پژوهش نوجوانان مدرسه­ای در منطقه ۱۷ شهر تهران شامل ۳۹ نفر بودند که به صورت در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. برنامه آموزشی به صورت گروهی طی ۱۰ جلسه بر روی گروه آزمایش اجرا شد. ابزار پژوهش مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی بود. داده­ها در SPSS با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره تحلیل شدند. یافته­ ها: مقدار F بدست آمده در آزمون تحلیل کوواریانس برابر با ۵.۵۲ و سطح معناداری آن نیز کوچکتر از ۰.۰۵ است؛ با توجه به پایین­ تر بودن میانگین گروه آزمایش در پس آزمون،  بنابراین برنامه آموزشی مبتنی بر مسئولیت­ پذیری اجتماعی بر گرایش به رفتارهای پرخطر در نوجوانان تاثیر معناداری دارد و موجب کاهش گرایش به رفتارهای پرخطر شده است. در نتیجه ارتقاء مسئولیت­ پذیری اجتماعی می­تواند به نوجوانان کمک کند که از درگیر شدن در رفتارهای پرخطر اجتناب کنند.

نوجوانان, گرایش به رفتارهای پرخطر, مسئولیت پذیری اجتماعی