محمد سعید حیدرنژاد - دانشگاه شهرکرد
عطیه مشرفی - دانشگاه شهرکرد
محسن مبینی دهکردی - دانشگاه شهرکرد
رحمت اله فتاحیان - دانشگاه شهرکرد

زمینه و هدف: با توسعه های سریع در فناوری نانو، نانوذرات اکسید روی به طور فزآینده ای در جنبه های مختلف زندگی ما استفاده می شود و اثرات سمی این نانوذرات بر بدن انسان در حال تشدید است. در این مطالعه آسیب بافتی ناشی از تاثیر دو روش خوراکی و درون صفاقی نانو ذرات اکسید روی بر روی عملکرد کلیه در موش سفید آزمایشگاهی (Mus musculus) بررسی گردید. روش بررسی: در این مطالعه تجربی ۷۵ عدد موش سفید (Balb/c) نر به طور تصادفی به سه گروه ۲۵ تایی تقسیم شدند. در گروه تیمار خوراکی به کمک آمپول گاواژ و در گروه تیمار تزریقی به صورت درون صفاقی ۰۵/۰ گرم بر میلی لیتر نانو ذره ی اکسید روی به هر یک از موش ها داده شد. در روزهای ۱، ۷ و ۱۴ خونگیری از قلب موش ها انجام و سرم خون جدا شد. نتایج به کمک آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) و نرم افزار SPSS تحلیل و اختلاف کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. نهایتا نمونه هایی از بافت کلیه تهیه و بررسی شد. یافته ها: افزایش معنی داری در سطح BUN و کراتینین سرم خون در روز هفتم آزمایش در گروه تزریقی همراه با آسیب های بافتی مشخصی از جمله اتساع عروقی و نفوذ سلول های خونی به داخل عروق و ما بین لوله های ادراری، واکوئله شدن سیتوپلاسم سلول های جداری لوله های پروکسیمال (نکروز) در هر دو گروه تزریقی دیده شد. آسیب های بافتی ایجاد شده در گروه تیمار تزریقی با شدت کمتری در گروه تیمار خوراکی مشاهده شد. نتیجه گیری: غلظت حاد نانوذرات اکسید روی سبب آسیب های جدی و فیزیولوژیک از جمله پرخونی، نکروز تعدادی از سلول ها، هیدراته شدن سلول های پروکسیمال و تورم کلیوی در گروه تزریقی می شود که این آسیب ها با شدت بسیار کمتری در گروه خوراکی قابل مشاهده بود.

ZnO-NPs, BUN, Creatinine, Histology, Kidney, نانوذرات اکسید روی, نیتروژن اوره خون, کراتینین, آسیب شناسی کلیه, کلیه