جابر علی زاده - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان
جمال محمدی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان

کیفیت زندگی به عنوان مفهومی برای نشان دادن میزان رضایت فرد از زندگی است که از ابعاد مختلف شکل­ گرفته که متغیرهای رضایت از کیفیت کالبدی- محیطی محلات از مهم­ترین مولفه­های آن می­باشد. محلات واقع در هسته اولیه و مرکزی شهر اردبیل به فراخور فضای کالبدی شکل یافته که غالبا بر حسب زمان خود طراحی شده بود و ناتوانی آن در پاسخ به نیازهای ایجاد شده جدید ساکنان، زمینه­های نارضایتی و یا کم­رضایتی ساکنان از محیط شهری و کیفیت زندگی­شان را به وجود آورده است. از این­رو پژوهش حاضر به بررسی تاثیر پایداری کالبدی- محیطی محلات شهری بر رضایت از مجموع کیفیت زندگی­ پرداخته و همچنین در ادامه سهم اثرگذاری هر یک از مولفه­های کیفیت زندگی (کالبدی- محیطی، اجتماعی، اقتصادی، سلامت فردی و زیست محیطی) بر مجموعه کیفیت زندگی را از نگاه ساکنان تعیین خواهد کرد. برای این منظور ساکنان محلات شش­گانه اولیه و مرکزی شهر اردبیل (شامل محله اوچدکان، طوی، گازران، عالی­قاپو، سرچشمه و پیرعبدالملک) مورد بررسی و مطالعه قرار خواهند گرفت. پژوهش حاضر از لحاظ هدف از نوع کاربردی و توسعه­ای و از لحاظ روش انجام پژوهش، توصیفی- تحلیلی به همراه کاوش­های میدانی است. حجم نمونه مورد مطالعه بر اساس فرمول کوکران و برای کل شهر اردبیل، ۳۸۴ نفر برآورد شده که برای تعیین نمونههای پرسشنامه از روش خوشهبندی چند مرحله­ای استفاده گردید. ابزار گردآوری دادها، پرسش­نامه است که داده­های گردآمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. برای این منظور از تحلیل­های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می­دهد، به ازای یک واحد تغییر در مولفه کالبدی- محیطی، رضایتمندی از کیفیت زندگی ۳۵۱/۰ واحد تغییر می­یابد و از این رو شاخص­های رضایت از بعد کالبدی- محیطی کیفیت زندگی مهم­ترین و اثرگذارترین بعد نسبت به سایر ابعاد می­باشد.

کیفیت زندگی, مولفه های کالبدی- محیطی, رضایتمندی ساکنان, محلات شهری, شهر اردبیل