اصغر عالم زاده - کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان
سمیه سلطانی گردفرامرزی - استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان
نجمه یرمی - استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان
مریم دهستانی اردکانی - استادیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان

بحران آب یکی از مسائل اساسی مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران است. این وضعیت در سال های اخیر به دلیل وقوع پدیده خشکسالی حادتر شده است. بنابراین دو راهکار برای مقابله با این چالش استفاده از آب های نامتعارف و مدیریت خاص آبیاری می تواند به عنوان یک استراتژی در مناطق خشک و بی آب منظور گردد. یکی از منابع آب های نامتعارف، فاضلاب شهری است که علاوه بر تامین آب می تواند نیاز غذایی گیاه را نیز تامین نماید. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر فاضلاب خام و تصفیه شده بر برخی خصوصیات گیاه داروئی-صنعتی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia L.) با روش آبیاری سطحی و زیرسطحی، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهر تفت استان یزد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نوع آب آبیاری (آب چاه، فاضلاب خام و فاضلاب تصفیه شده) و روش آبیاری (زیرسطحی با استفاده از لوله های تراوا و سطحی) بود. نتایج نشان داد که اثر برهم کنش نوع آب آبیاری و روش آبیاری بر صفت شاخص SPAD در سطح احتمال پنج درصد و بر صفت نشت یونی در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. بر اساس نتایج بیش ترین شاخص SPAD و راندمان کاربرد آب در گیاه اسطوخودوس با کاربرد فاضلاب خام به روش زیرسطحی حاصل شد. با توجه به مشکلات زیست محیطی و بیماری های احتمالی ناشی از استفاده از فاضلاب خام، همچنین با توجه به نتایج به دست آمده در این پژوهش، استفاده از فاضلاب شهری به روش زیرسطحی جهت آبیاری گیاهان فضای سبز توصیه می­شود.

آب های نامتعارف, اسطوخودوس, بحران آب, صفات فیزیولوژیک, لوله های تراوا