مقایسه زبان تمثیلی و تحت اللفظی خشم در امثال و حکم دهخدا

بررسی نوع بیان مفاهیم در ادبیات یکی از موضوعاتی است که می تواند در تاثیرگذاری و شناخت بیشتر کارکردهای انواع ادبیات موثر باشد؛  بنابراین  این پژوهش، ابتدا بر اساس مبانی نظری خشم در روان­شناسی، به جمع­آوری ضرب المثل ­های مربوط به آن، در مثل­های فارسی کتاب امثال وحکم دهخدا پرداخته  و بعد از جمع­­آوری و طبقه­بندی داده­ها، ساختار زبانی و نوع بیان آن­ها را از دو دیدگاه تمثیلی و تحت اللفظی بررسی کرده است؛ درنهایت این دو نوع بیان را باهم مقایسه نموده و در پاسخ  به این سوال که آیا در مثل ها خشم، بیشتر به صورت تمثیلی بیان شده­است یا تحت اللفظی؟  به این نتیجه رسیده است که از بیان تمثیلی بیشتر برای بیان مفهوم خشم، انواع و علائم آن بهره گرفته شده است اما در بحث راهکارهای مدیریتی بیان مستقیم و تحت­اللفظی بسامد بیشتری دارد. دلیل این دوگانگی انتزاعی بودن مفهوم خشم است که جهت تبیین آسان آن با توجه به مخاطبان عامه مثل، تمثیل به کاربرده شده است اما وقتی سخن از راهکارهای آن است برای فهم راحت آن­ها از انواع جملات خبری و مستقیم استفاده می­شود. روش تحقیق تحلیل محتوای تحلیلی  استنباطی است           و ­نمونه موردی پژوهش، کتاب چهارجلدی امثال و حکم دهخداست. برای جمع آوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز از فیش برداری استفاده شده است و روش تجزیه وتحلیل داده­ها استقرائی است.

Keywords:

ضرب المثل ها , دهخدا , خشم , بیان تمثیلی , بیان تحت اللفظی