قاسم حبیبی بی بالانی - دانشیار،گروه کشاورزی و منابع طبیعی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران
پریسا محمدپور - استادیار، بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع و آبخیزداری (بخش تحقیقات منابع طبیعی)، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان؛ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران.
فاطمه موسی زاده صیاد محله - کارشناسی ارشد ادبیات فارسی، شبستر، ایران.

هدف:هدف این پژوهش شناسایی و ثبت اسامی مختلف مورد استفاده برای درختان، درختچه ها و بوته ها در مناطق مختلف استان های گیلان، مازندران و گلستان از آستارا تا رامیان می باشد که در این میان درختانی که براساس بررسی منابع انجام شده در مناطق خارج از این استان ها دارای اسامی محلی بودند نیز ثبت گردیدند. مواد و روش ها:تحقیق حاضر به روش میدانی و مطالعه کتابخانه ای انجام شده است. با وجود اینکه همه محققان این پژوهش آشنایی کاملی با زبان و گویش گیلکی داشتند، با این حال برای تعیین دقیق معادل فارسی لغات و مدخل های مربوط به درخت در گویش های مختلف محلی، اقدام به مصاحبه با گویش وران این زبان (به ویژه افرادی با سن بالای ۶۰ سال) گردید. تمام واژه ها و اصطلاحات این تحقیق مربوط به مهم ترین واژه ها و اصطلاحات مربوط به درختان، درختچه ها و بوته های درختان تیره های افراییان، انجیلیان، باقلاییان، توسکایان، خرمالوییان، راشیان، شمشادیان و گردوییان در مناطق مختلف گیلان، مازندران و گلستان می باشند. یافته ها:در این تحقیق ۱۰۲ نام محلی برای درختان تیره های افراییان (۲۳ نام محلی)، انجیلیان (۲ نام محلی)، باقلاییان (۱۴ نام محلی)، توسکایان (۱۸ نام محلی)، خرمالوییان (۹ نام محلی)، راشیان (۲۰ نام محلی)، شمشادیان (۶ نام محلی) و گردوییان (۱۰ نام محلی) در ایران که عمدتا اسامی مورد استفاده در سه استان گیلان، مازندران و گلستان در لهجه های مختلف گویشی می باشند، ثبت گردید. براساس نتایج این تحقیق، درخت شیردار با نام علمی Acer laetum با نام های محلی بزبرگ (در گرگان)، میرزابرگ (در رامیان)، پلت (در گیلان)، شیردار (در نور، کجور و مازندران) و زبندار (در بندرگز)؛ درخت سفید کرکو با نام علمی Acer opulifolium با نام های محلی کرکو (در رامیان) و سفید کرکو (در کتول)؛ درخت کرکف با نام علمی Acer platanoides با نام های محلی کرکف (در زیارت) و ککم (در طوالش)؛ درخت توسکا با نام علمی Alnus glotinosa با نام های محلی سیاتوسه (در لاهیجان)، توسا (در رودسر)، توسه (در رشت)، توسکا (در گرگان و مازندران) و زرد دار (در آستارا و طوالش) نامیده می شود.  

نام های محلی, درختان, استان گیلان, استان مازندران, استان گلستان