صدیقه شریعت مغانی - مربی گروه مامایی، مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
ریحانه جراحی - دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
مریم مرادی - استادیار گروه مامایی، مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری و مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
حسن رخشنده - استادیار گروه فارماکولوژی، مرکز تحقیقات فارماکولوژیک گیاهان دارویی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
جمشید جمالی - استادیار گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
الهام اسفرم - متخصص زنان و زایمان، دانشگاه علوم پزشکی طبس، طبس، ایران.

مقدمه: در بسیاری از زنان باردار، آمادگی سرویکس و القاء زایمان قبل از شروع خودبه خودی زایمان لازم است. در طب سنتی، گلاب به عنوان یک عامل موثر در شروع دردهای زایمان مورد استفاده بوده است، اما مطالعات بالینی انجام شده در مورد تاثیر آن بسیار کم است.مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر گلاب خوراکی بر آمادگی سرویکس در زنان نخست زا انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده در سال ۱۳۹۸ بر روی ۶۰ زن باردار شکم اول با حاملگی ۴۰ هفته در زایشگاه بیمارستان طبس انجام شد. افراد به دو گروه ۳۰ نفره مداخله و کنترل تخصیص داده­ شدند. گروه آزمون از هفته ۴۰ بارداری به مدت یک هفته روزانه ۵ میلی­لیتر گلاب به صورت خوراکی مصرف کردند و در گروه کنترل، مراقبت معمول انجام گردید. در روز ۱، ۳، ۷ و ورود به لیبر نمره بیشاپ اندازه گیری شد. ابزار گردآوری داده ها شامل فرم های پرسشنامه، معاینه، مشاهده و شمارش حرکات جنین و چک لیست مصرف گلاب بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون­های تی، کای دو و تحلیل واریانس با مقادیر تکراری انجام گرفت. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنادار در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین سن مادران در گروه مداخله و کنترل به ترتیب ۱۶/۵±۵۳/۲۶ و ۲۸/۵±۵۳/۲۶ سال بود. بین دو گروه از نظر شروع زایمان اختلاف معنی داری مشاهده نشد (۳۰۳/۰=p). تحلیل واریانس در اندازه های تکراری نشان داد میانگین نمره بیشاپ روز سوم و هفتم پس از شروع مداخله در دو گروه تفاوت آماری معناداری با یکدیگر نداشت (۱۶۰/۰=p). بر اساس نتایج این آزمون، روند تغییرات نمره بیشاپ در دو گروه افزایشی بود. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، مصرف ۵ میلی­لیتر گلاب خوراکی (با غلظت ۲۴% اسانس گل محمدی)، بر آمادگی سرویکس زنان نخست زا تاثیر نداشت و عوارض جانبی نیز نداشت. مطالعات آتی با دوزهای بالاتر گلاب و البته در رنج دوز ایمن بر آمادگی سرویکس توصیه می گردد.

آمادگی سرویکس, حاملگی ترم, زایمان, گلاب