زینب کاوه فیروز - استادیار جمعیت شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران
فاطمه جواهری - دانشیار جامعه شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران
محمدرضا نبی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه خوارزمی، تهران

پژوهش حاضر با هدف  مطالعه رابطه سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی در بین سالمندان ساکن منازل و آسایشگاه های شهر تهران انجام گرفته است. برای  این هدف، از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه استفاده شده  و تعداد ۳۸۴ نفر از سالمندان ساکن منازل و آسایشگاه­های شهر تهران به عنوان نمونه تحقیق انتخاب و مورد  مطالعه قرار گرفتند. یافته­های پژوهش گویای آن است که کیفیت زندگی سالمندان مورد بررسی ساکن منازل در سطحی بالاتر از کیفیت زندگی سالمندان ساکن آسایشگاه می باشد. همچنین بین نوع سکونت سالمندان و سرمایه اجتماعی نیز رابطه معنی­داری مشاهده شد و سالمندان ساکن منازل در مقابل سالمندان ساکن آسایشگاه­ها از سرمایه اجتماعی بالاتر و کیفیت زندگی بهتری برخوردارند. همچنین نتایج تحقیق نشان داد بین سرمایه اجتماعی و ابعاد تشکیل­­دهنده آن (اعتماد اجتماعی، حمایت اجتماعی و مشارکت اجتماعی) با کیفیت زندگی سالمندان رابطه معنی­داری وجود دارد. نتایج تحلیل  چند متغیره نشان داد، با کنترل تمام متغیرها، نوع سکونت همچنان تاثیر قوی و معناداری بر کیفیت زندگی هر دو گروه سالمندان دارد. هر چند شدت این اثرگذاری برای سالمندان ساکن منزل بیشتر از سالمندان ساکن آسایشگاه­ها است. متغیرهای مشارکت اجتماعی، نوع سکونت، اعتماد اجتماعی و حمایت اجتماعی به ترتیب بیشترین تاثیر را در کیفیت زندگی سالمندان  دارند. 

کیفیت زندگی, سرمایه اجتماعی, سالمندان منازل, سالمندان آسایشگاه, شهر تهران