آروین تقی زاده تبریزی - دانشجوی دکتری مهندسی مواد و متالورژی، گروه مهندسی مواد، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
حسین آقاجانی - دانشیار، گروه مهندسی مواد، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
حسن ثقفیان - دانشیار، دانشکده مهندسی مواد و متالورژی، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران
فرهاد فرهنگ لاله - کارشناس ارشد، پژوهشکده رانشگرهای فضایی، پژوهشگاه فضایی ایران، تبریز، ایران

خواص سطحی قطعات صنعتی و مخصوصا رفتار سایشی آن­ها در کاربردهای مشخص نقش تعیین­کننده­ای در طول عمر سرویس­دهی دارد. آبکاری کروم و نیتروژن دهی پلاسمایی از جمله دو روش رایج جهت اعمال پوشش­های سخت هستند که قابلیت اعمال بر روی زیرلایه­های مختلف دارند. در تحقیق حاضر، این دو پوشش بر روی زیرلایه تیتانیومی اعمال شده و رفتار سایشی پوشش­های اعمال شده با یکدیگر مقایسه شده است. برای بررسی رفتار سایشی از آزمایش پین بر روی دیسک استفاده شده است. برای تعیین مکانیزم سایش غالب در نمونه­ها، از بررسی توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی جهت بررسی سطح اثر قسمت سایش یافته استفاده شده است. نتایج نشان می­دهد علیرغم ریزسختی به­دست آمده بیشتر در نمونه­های آبکاری کروم شده در حدود ۵۹۷ ویکرز در چگالی جریان ۵۰ آمپر بر دسی­متر مربع و ۶۰ دقیقه و ۵۲۸ ویکرز در نمونه نیتروژن دهی شده در ۶۰۰ درجه سانتی­گراد که تقریبا ۳ برابر ریزسختی نمونه تیتانیومی است، این نمونه­ها دارای کاهش وزن بیش­تری بوده و رفتار سایشی ضعیف­تری نسبت به نمونه­های نیتروژن دهی شده از خود نشان می­دهند. نتایج نشان­دهنده فعال بودن مکانیزم سایش چسبان در هر دو نمونه­های پوشش کروم­دار و نمونه­های نیتروژن دهی شده است. هم­چنین کم­ترین ضریب اصطکاک به­دست آمده در نمونه نیتریده شده در دمای ۶۰۰ درجه سانتی­گراد برابر با ۵۱۹/۰ است.

آبکاری کروم, نیتروژن دهی پلاسمایی, تیتانیوم, رفتار سایشی, مکانیزم سایش