ناهید جعفری - دانش آموخته کارشناسی ارشد بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
عزت اله کرمی - استاد بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
مرضیه کشاورز - دانش آموخته کارشناسی ارشد بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

مروری بر عملکرد نظام ترویج کشاورزی در طی دو دهه گذشته، نشانگر نارسایی این نظام در رویارویی با برخی چالش های اقلیمی، اکولوژیک، اقتصادی و اجتماعی است. چاره­ جویی برای حل مسائل مزمن نظام سنتی ترویج کشاورزی و لزوم بهبود ساختار و تشکیلات مربوطه به طراحی نظام نوین ترویج کشاورزی منجر شد. این پژوهش پیمایشی با هدف واکاوی اثرات اجرای طرح نظام نوین ترویج بر ارتقای دانش و آگاهی و نیز تغییر رفتار کشاورزان استان فارس انجام گردید. منطقه مورد مطالعه، پهنه ها ۹۵ مورد و مراکز جهاد کشاورزی دهستان ۱۴ مورد پایلوت طرح نظام نوین ترویج استان فارس بودند. برای تعیین حجم نمونه ۲۶۰ نفر از فرمول کرجسی و مورگان استفاده شد و داده های مورد نیاز پژوهش از طریق پرسشنامه و با بهره گیری از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای گردآوری شد. روایی صوری پرسشنامه توسط گروهی از متخصصان موضوعی مورد تایید قرار گرفت و برای تعیین پایایی از مطالعه راهنما استفاده شد. یافته های پژوهش نشان دادند که میزان رضایت کشاورزان از خدمات ارائه شده توسط نظام نوین ترویج، در سطح متوسط بوده است. همچنین مقایسه میزان دانش و آگاهی کشاورزان در شرایط پیش و پس از اجرای طرح نظام نوین ترویج، نشان دهنده افزایش معنی دار آگاهی کشاورزان از خدمات فنی، زیربنایی، عمومی و حمایتی نهادهای دولتی بود. از سوی دیگر، میزان بهره گیری کشاورزان از خدمات ترویجی در سطح متوسط بود.

نظام نوین ترویج کشاورزی, دانش کشاورزان, نگرش کشاورزان, رفتار کشاورزان, رضایت مندی