جمال رحیمی درآباد - Islamic Azad University, Tabriz Branch
ورهرام رشیدی - Department of Agronomy and Plant Breeding, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
حسین شهبازی - Islamic Azad University, ardabil Branch
محمد مقدم واحد - Tabriz University
ابراهیم خلیل وند - Islamic Azad University, Tabriz Branch

به منظور تعیین وراثت پذیری و پارامترهای ژنتیکی برخی صفات زراعی در ارقام جو، بذور F۱ حاصل از تلاقی نیمه دی آلل ۷ × ۷ به همراه والدین در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و تحت شرایط بدون تنش و تنش های شوری ۸ و ۱۲ دسی زیمنس بر متر ارزیابی شدند. تجزیه ژنتیکی به روش هیمن و روش دوم در مدل ثابت گریفینگ انجام شد. شیب خط رگرسیون Wr روی Vr در هر سه شرایط، اختلاف معنی داری با یک نشان نداد، اما با صفر اختلاف معنی داری نشان داد که نشان دهنده کفایت مدل افزایشی– غالبیت برای این صفات است. وراثت پذیری عمومی صفات بالا (۹/۰-۷/۰) و وراثت پذیری خصوصی صفات متوسط به بالا (۸/۰-۴/۰) بود. نتایج نمودارهای رگرسیونی نشان داد که والد افضل دارای بیشترین آلل غالب بود. معنی دار بودن جزء ژنتیکی a، در بیشتر صفات نشان دهنده نقش اثرهای افزایشی ژن در کنترل صفات بود. جزء ژنتیکی b در بیشتر صفات معنی دار بود که نشان دهنده حضور اثرهای غالبیت ژنی در کنترل صفات است. برآورد توزیع آلل های مثبت و منفی در والدین نشان داد مقدار این نسبت در کلیه صفات (به جز وزن دانه در سنبله تحت تنش ۱۲ دسی زیمنس بر متر) کمتر از ۲۵ درصد بود که نشان دهنده عدم تقارن در توزیع آلل های مثبت و منفی در بین والدین است. بر اساس اثرات ترکیب پذیری عمومی در شرایط شوری، رقم کویر آلل های مطلوبی برای صفات ارتفاع بوته، وزن دانه در سنبله و وزن صددانه را دارا می باشد و می تواند به عنوان یک والد عمومی در برنامه های به نژادی به کار برده شود. برآورد وراثت پذیری عمومی و خصوصی بالا برای بیشتر صفات گویای امیدبخش بودن این مواد ژنتیکی برای به نژادی تحت شرایط نرمال و تنش شوری بود.

Additive and dominance effects, Combining ability, Hayman's approach, Heritability, اثرات افزایشی و غالبیت, ترکیب پذیری, روش هیمن, وراثت پذیری